W pracę zespołową wpisany jest konflikt. To nieuchronne, że prędzej czy później między współpracującymi ze sobą przez dłuższy czas ludźmi pojawią się kwestie, które sprawią, że atmosferę będzie można ciąć nożem a efektywna współpraca nad projektem okazuje się niemożliwa. Czy konflikt w zespole to zawsze siła, która jest wyłącznie destrukcyjna?
O co się kłócimy?
Nieporozumienia między członkami projektu mogą przybierać różne formy i dotyczyć różnych obszarów. Przede wszystkim należy pamiętać, że zespół tworzą ludzie o różnych osobowościach i cechach charakteru, prezentujący różne postawy, które niejednokrotnie wykluczają się przy wspólnej pracy. Choć z założenia grupa projektowa powinna stanowić drużynę grającą do jednej bramki, zdarza się, że cele zawodowe, umiejętności czy priorytety w wykonywanej pracy poszczególnych jej członków zdecydowanie się różnią. Ważnym czynnikiem, który często wpływa na rozwój konfliktu jest również słaba komunikacja interpersonalna, efektem której może być na przykład posiadanie sprzecznych informacji przez różnych członków projektu lub też nieposiadanie ich wcale. Innym punktem zapalnym może być też konflikt interesów czy to między członkami grupy (np. programista – tester), czy też na poziomie zespół – klient. Wiele emocji będących podłożem sporów budzą poza tym ograniczone zasoby, np. presja czasu, zbyt mało środków czy schematycznie pełnione role. Abstrahując od przyczyn konfliktów w zespole, w zależności od tego, jak do nich podejdziemy, mogą one być zarówno siłą niszczącą jak i wnosić pozytywne zmiany.
Trudna sztuka zarządzania konfliktem
Nie jest łatwo skutecznie zarządzać konfliktem, a już z pewnością nie ma na nie jednej strategii, która sprawdziłaby się w każdej sytuacji. Pewne jest jednak to, że sytuacja taka najczęściej sama się nie rozwiąże. Wręcz przeciwnie – konflikt prawdopodobnie będzie eskalował wciągając do niego kolejne osoby, co może z kolei nawet doprowadzić do rozpadu zespołu. Negocjacje, kompromis, odwlekanie, separacja, metoda okrągłego stołu – to tylko niektóre z narzędzi rozwiązywania konfliktów. Żadne z nich nie będzie jednak skuteczne bez głębszej wiedzy na temat funkcjonowania człowieka, jego mechanizmów obronnych, zachowań w sytuacjach spornych a także inteligencji emocjonalnej. Jeśli to my sami jesteśmy stroną w konflikcie kluczem do konstruktywnego jego rozwiązania jest pozytywne nastawienie, świadomość własnych reakcji i ograniczeń oraz otwartość na odmienność poglądów innych członków teamu. Ryzyko pojawiania się destrukcyjnych konfliktów w projektach minimalizuje budowanie kultury otwartości i rozmowy, troska o usprawnianie kanałów komunikacyjnych, jasne wyznaczanie celów i zakresów obowiązków.
Szansa dla zespołu?
Każdy konflikt, odpowiednio wcześnie zauważony i dyplomatycznie zażegnany, może wnieść do zespołu wiele pozytywnych wartości. Zamieszanie i niepewność towarzyszące konfliktom stymuluje ludzi do poszukiwania nowych rozwiązań wyjścia z sytuacji. To może zaowocować innowacyjnymi pomysłami, które, gdyby nie konflikt, nigdy nie zaistniałyby. Wbrew pozorom, pojawienie się spornych kwestii potrafi bardzo pozytywnie wpływać na motywację uczestników zespołu, którzy niejednokrotnie wykazują się większą kreatywnością i zaangażowaniem niż w sytuacji, kiedy nie ma zagrożenia dla projektu. Konflikt to również szansa dla Project Managerów na lepsze poznanie swoich pracowników, ich cech charakteru, osobowości i umiejętności, a w konsekwencji lepszego przypisania obowiązków w kolejnych projektach.
Nikt nie lubi konfliktów. Niestety, czy nam się to podoba czy nie, są nieodzownym elementem naszego życia. Zawsze warto jednak spojrzeć na nie jako okazję do pozytywnej zmiany, stworzenia konstruktywnych zasad współpracy czy wyjaśnienia nieporozumień z przeszłości. To prawdziwe wyzwanie dla Project Managerów!
