Sztuczna inteligencja (AI) ma potencjał, aby zrewolucjonizować gospodarki, zwiększając produktywność, przyspieszając postęp naukowy i dodając miliardy euro do globalnego PKB. Jednak Europa, pomimo swojego potencjału, stoi w obliczu wyzwań, które mogą utrudnić jej uczestnictwo w globalnym wyścigu technologicznym. Kluczową rolę mogą tutaj odegrać otwarte oprogramowanie AI oraz odpowiednie regulacje, takie jak AI Act.
Otwarte Oprogramowanie AI: Szansa dla Europy
Daniel Ek, współzałożyciel Spotify, oraz Mark Zuckerberg, założyciel Meta Platforms, podkreślają, że otwarte oprogramowanie AI jest jednym z najważniejszych narzędzi, które mogą pomóc Europie konkurować na globalnym rynku. Otwarte modele AI, udostępniane z licencjami umożliwiającymi ich swobodne komercyjne wykorzystywanie, mogą zdemokratyzować dostęp do najnowszych technologii i uniknąć koncentracji władzy w rękach kilku gigantów technologicznych.
Ek i Zuckerberg wskazują, że w Europie, która ma więcej programistów open-source niż Stany Zjednoczone, istnieje ogromny potencjał do wykorzystania tego podejścia. Firmy takie jak Meta udostępniają swoje zaawansowane modele AI, takie jak Llama, co pozwala badaczom i instytucjom publicznym na przyspieszenie prac nad nowymi technologiami w różnych dziedzinach, od medycyny po nauki społeczne.
Jednakże, pomimo tych korzyści, struktura regulacyjna w Europie może utrudniać rozwój otwartego oprogramowania AI. Różnorodność przepisów i ich niespójne wdrażanie w poszczególnych krajach członkowskich UE stanowią barierę dla innowacji i może prowadzić do opóźnień we wdrażaniu nowych technologii.
AI Act: Szansa czy Zagrożenie?
AI Act, przyjęty przez Parlament Europejski w 2024 roku, ma na celu stworzenie ram prawnych regulujących rozwój i stosowanie sztucznej inteligencji na terenie Unii Europejskiej. Nowe przepisy wprowadzają kategoryzację systemów AI na podstawie ryzyka oraz zakazują praktyk, które mogą naruszać prawa człowieka, takich jak scoring społeczny czy rozpoznawanie twarzy bez zgody użytkownika.
Chociaż regulacje te mają na celu ochronę obywateli, istnieje obawa, że mogą one zahamować rozwój technologii w Europie. Ek i Zuckerberg podkreślają, że zbyt rygorystyczne przepisy mogą spowolnić tempo innowacji, szczególnie w kontekście otwartego oprogramowania AI. Przykładem może być Meta, która może napotkać trudności w implementacji swoich nowych modeli AI w Europie ze względu na rygorystyczne przepisy dotyczące danych osobowych (RODO), które ograniczają możliwość trenowania modeli na lokalnych danych.
Konsekwencje dla Start-upów i Innowacji
AI Act może wpłynąć na dynamikę innowacji w Europie, szczególnie w sektorze start-upów. Z jednej strony, regulacje wprowadzają konieczne zabezpieczenia, ale z drugiej – mogą skłonić innowacyjne firmy do przeniesienia swoich działań do regionów o bardziej liberalnych przepisach. Jeśli przepisy okażą się zbyt skomplikowane, mogą zniechęcić młodych przedsiębiorców i inwestorów do rozwijania swoich projektów w Europie.
Daniel Ek zwraca uwagę, że kluczowym wyzwaniem jest znalezienie równowagi pomiędzy ochroną praw obywateli a wspieraniem innowacji. Przyszłość AI w Europie zależy od tego, czy uda się stworzyć elastyczne ramy prawne, które będą sprzyjać rozwojowi nowych technologii, jednocześnie zapewniając odpowiednie zabezpieczenia.
Przyszłość AI w Europie: Czy uda się utrzymać konkurencyjność?
Jak zauważa The Economist, przepisy mające na celu zwiększenie suwerenności technologicznej Europy mogą w rzeczywistości przynieść odwrotny skutek, jeśli nie zostaną odpowiednio wdrożone. Aby Europa mogła efektywnie konkurować na globalnym rynku, musi skupić się na tworzeniu warunków sprzyjających rozwojowi innowacyjnych firm oraz na zatrzymywaniu talentów, które obecnie często wybierają pracę poza kontynentem.
Znalezienie właściwego balansu między regulacjami a innowacjami będzie kluczowe dla przyszłości AI w Europie. AI Act, jeśli zostanie odpowiednio dostosowany, może stać się fundamentem bezpiecznego i zrównoważonego rozwoju technologii w Europie. Jednak jeśli regulacje będą zbyt restrykcyjne, mogą skutecznie zahamować rozwój całego sektora technologicznego na kontynencie.
Źródło: The Economist oraz opracowanie własne na podstawie informacji o AI Act.
Daniel Ek – szwedzki przedsiębiorca i technolog, współzałożyciel i CEO Spotify, jednego z największych serwisów streamingowych na świecie. Urodził się 21 lutego 1983 roku w Sztokholmie. Jego kariera obejmuje m.in. pracę jako CTO w grze przeglądarkowej Stardoll oraz założenie firmy reklamowej Advertigo, którą sprzedał w 2006 roku. Dzięki wcześniejszym sukcesom, zainwestował w Spotify, które stało się pionierem w legalnym strumieniowaniu muzyki. Ek jest także znany ze swojego zainteresowania polityką, krytykując restrykcyjne prawo w Szwecji, które utrudnia rozwój startupów.
Mark Zuckerberg – amerykański przedsiębiorca, filantrop i główny twórca serwisu społecznościowego Facebook, obecnie działającego pod nazwą Meta Platforms. Urodził się 14 maja 1984 roku w White Plains w stanie Nowy Jork. W 2004 roku, będąc studentem Uniwersytetu Harvarda, założył Facebook, który szybko stał się globalną platformą społecznościową. Zuckerberg jest jednym z najbogatszych ludzi na świecie i od lat odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu współczesnego internetu. Jest również aktywnym filantropem, inwestującym w edukację i zdrowie.
