Do tej pory możliwości zawarcia stosunku pracy z konkretną firmą, rozkładały się następująco: pracownik był zatrudniany na podstawie umowy o pracę, umowy o dzieło, umowy zlecenia lub na zasadzie współpracy partnerskiej pomiędzy dwoma firmami (B2B). Jakie zmiany w prawach pracownika wprowadzi Polski Ład? Czy wciąż będzie się opłacała jednoosobowa działalność gospodarcza, czy może korzystniejszą opcją dla pracownika będzie umowa o pracę? W dzisiejszym artykule dowiesz się, co zmieni się w 2022 i w jaki sposób możesz zyskać jako pracownik, zatrudniając się na określonych warunkach w danej organizacji.

Praca dla studentów – co zmieni się w Polskim Ładzie?

Studenci i młodzi do ukończenia 26 r. życia byli chętnie przyjmowani do pracy na umowy zlecenia, które do tej pory wypadały dla pracodawców znacznie korzystniej niż umowy o pracę. Co zmieni się w przepisach dotyczących studentów w Polskim Ładzie? Przede wszystkim, wzrosła wysokość składki zdrowotnej, niezależnie od rodzaju zatrudnienia (UoP, B2B, umowa zlecenie) oraz brak możliwości odliczenia jej od podatku. To oznacza wyższe koszty dla pracodawcy, które odczują wszyscy.

To, co pozostanie niezmienne, to ulga PIT dla osób do ukończenia 26 r. życia, która dotyczy przychodów do wysokości 85.528 zł rocznie. W tym przypadku rząd nie zdecydował się na podniesienie progu, podobnie jak w przypadku progu podatkowego. Osoba rozliczająca się w ramach umowy zlecenie, jeśli chce ująć kwotę wolną od podatku w rozliczeniu rocznym, będzie musiała przewidzieć:

a) wysokość dochodów w ciągu roku;

b) czy będzie się rozliczać tylko na podstawie umowy zlecenia, czy może jeszcze innej formy świadczenia pracy.

Dopiero wtedy osoby, które będą chciały skorzystać z nowej kwoty wolnej od podatku, będą mogły wnioskować do pracodawców o niepobieranie zaliczek. Przyjmuje się, że prawo do złożenia takiej deklaracji będą mieli ci zleceniobiorcy, którzy nie mają innych odchodów poza zleceniami, a z umowy zlecenia zarabiają poniżej 3000 zł miesięcznie lub ich dochody z umów zleceń są sporadyczne. Osoby zarabiające powyżej 4900 zł miesięcznie na umowach zleceniach, będą stratne.

Prognozy związane ze wpływem Polskiego Ładu na ludzi młodych

Specjaliści wypowiadają się, że zwiększenie kwoty wolnej od podatku może nie wystarczyć, by zatrzymać młodych przed emigracją zarobkową do innych krajów. Skomplikowany system rozliczeń, rosnąca inflacja i prognozy ekonomiczne nie zostawiają złudzeń. Wielu młodym osobom będzie trudno rozpocząć karierę zawodową, jeśli nie zdecydują się na założenie działalności gospodarczej lub pracę na umowach o dzieło. A takie perspektywy na dłuższą metę zniechęcają, bardziej niż motywują do pracy.

Obecna rzeczywistość człowieka po studiach – case study

Jeśli kogokolwiek dziwią negatywne prognozy dotyczące funkcjonowania zawodowego młodych ludzi w Polskim Ładzie, zapoznaj się z krótkim case study. Alina ma 25 lat, właśnie kończy studia na prestiżowej uczelni w dużym polskim mieście. Ze względu na to, że jej studia były trudne i wymagające, nie rozwijała dotychczas swojej zawodowej drogi. W roku 2022 skończy studia, obroni się i zacznie szukać pracy w zawodzie tłumaczki. Jakie są jej perspektywy na rynku pracy?

Case Study 1

Alina skończyła filologię japońską i potrafi mówić biegle po japońsku, szykuje się do roli tłumaczki. Nie miała wcześniej żadnego doświadczenia zawodowego, dlatego będzie je budowała od początku. To wiąże się z koniecznością łapania się prac dorywczych, dopóki nie znajdzie intratnego stażu w biurze tłumaczeniowym lub firmie polsko-japońskiej, która akurat takiego wsparcia będzie potrzebować. Zanim Alina zdobędzie wymagane doświadczenie i zasoby finansowe, by zdecydować się na otwarcie jednoosobowej działalności gospodarczej minie 4-5 lat. Oczywiście, rozważamy tutaj sytuację, w której od razu po studiach uda jej się znaleźć staż lub zatrudnienie.

Case Study 2

Alina skończyła studia na filologii japońskiej, obroniła tytuł magistra. Dzięki zebranemu doświadczeniu w trakcie studiów (korepetycje z języka polskiego dla Japończyków, drobne tłumaczenia) udało jej się nawiązać współpracę z japońską firmą, która potrzebuje tłumaczki japońsko-polskiej na miejscu. Firma zapewnia pakiet relokacyjny i odpowiednie wynagrodzenie, toteż Alina nie waha się długo, zanim podejmie decyzję o wyjeździe do Japonii. Nawet gdy po kilku latach zdecyduje się na powrót do kraju, będzie miała już imponujący dorobek zawodowy, który pozwoli jej rozpocząć karierę zawodową z wyższego szczebla.

Jeśli rzeczywiście dąży się do tego, by zapewnić młodym osobom dobrą i stabilną pracę w kraju, warto zmienić pewne decyzje, które utrudnią im start w życie zawodowe, a długofalowo może też codzienne samodzielne życie (np. kupno mieszkania).

Freelancerzy na umowach o dzieło

Osoby rozliczające się na podstawie umowy o dzieło zyskają, nie stracą na zmianach związanych z Polskim Ładem. Oczywiście, minusem takiego rozliczenia jest brak odprowadzania składek emerytalnych, ale zdecydowanie więcej można zarobić na rękę w ciągu miesiąca, rozliczając się właśnie w ten sposób. Umowa o dzieło jest korzystniejsza dla pracownika, ponieważ pozostaje jedyną umową, od której nie pracodawca nie zapłaci nowej składki zdrowotnej. Z takiej formy zatrudnienia mogą również skorzystać studenci, osoby dorabiające do etatu, matki przebywające na urlopach macierzyńskich oraz wszyscy, którym taka forma rozliczeń się opłaci. Minusem umów o dzieło jest różnica w wypłacie otrzymywanej z miesiąca na miesiąc i konieczność jej odnawiania, a także brak możliwości odprowadzenia od niej składek emerytalnych.

Zanim zdecydujesz się wejść w świat freelancerów, którzy stanowią ok. osób na rynku pracy w Polsce, rozważ wszystkie „za” i „przeciw”, by wybrać jak najlepszą dla siebie opcję.

Przedsiębiorcy, uzbrójcie się w cierpliwość

Najgorzej na zmianach w Polskim Ładzie będą mieli przedsiębiorcy. Oczywiście, zyskają „bonus” w postaci zwiększonej wolnej kwoty od podatku do 30.000 zł, ale w zamian zapłacą niemałe koszty związane z większą opłatą na składkę zdrowotną. Jak się szacuje, na zmianach w prawie pracy zyskają jedynie osoby pracujące zawodowo, które nie zarobią kwoty większej niż 5700 zł brutto miesięcznie.

Co Polski Ład oznacza dla przedsiębiorców? Zwiększenie kwoty wolnej od podatku, o którym pisaliśmy w poprzednim akapicie, wzrost opłat związanych z brakiem możliwości odliczenia składki zdrowotnej od podatku (zmiana z 7,25% na 9%). To nie jest jedyna zmiana, do której będą musieli przywyknąć przedsiębiorcy. Polski Ład zakłada również zwiększenie kwoty drugiego progu podatkowego o 120.000 zł oraz ulgę dla klasy średniej, z której przedsiębiorca będzie mógł skorzystać tylko wtedy, gdy jego przychody brutto nie będą większe niż 11.000 brutto miesięcznie.

Planujesz zakup samochodu w leasingu? Szykuj się na zmiany!

Nowe zasady opodatkowania prywatnego samochodów służbowych będzie związane z:

– mocą silnika samochodu (silnik o mocy do 60 kW będzie jednoznaczny z miesięcznym przychodem 250 zł miesięcznie);

– typem posiadanego pojazdu (posiadanie samochody elektrycznego także będzie się wiązać z ww. miesięcznym przychodem);

pozostałe samochody – 400 zł.

Polski Ład wprowadza jeszcze jedną zmianę związaną z wykupem samochodów w leasingu – 6 miesięcy zostało zamienione w 6 lat – tyle trzeba czekać, by nie płacić podatku związanego z wykupem samochodu poleasingowego. Taka opcja sprawi, że dużo korzystniejszy stanie się długoterminowy wynajem samochodów, niż branie samochodu w leasing.

Jak wyglądają opłaty składki zdrowotnej w ramach Polskiego Ładu na B2B?

To temat, który przeraża osoby, które świadczą swoje usługi jako firma. Najwięcej z nich to pracownicy związani z branżą IT. Sprawdziliśmy jaki podatek powinni wybrać, by stracić jak najmniej. Najmniej opłacalną formą opodatkowania w Polskim Ładzie jest podatek liniowy 19% (na nowych zasadach 23%). Podatek liniowy jest naprawdę korzystny jedynie w dwóch przypadkach: gdy osoba zarabia 7000-7500 zł w ciągu miesiąca. Skala podatkowa jest korzystniejsza dla pracowników wówczas, gdy dochody miesięczne osoby pracującej na B2B wynoszą 8000-9500 zł brutto. Im wyższe zarobki, tym większe opłaty, ale wciąż pozostają mniejsze niż w przypadku innej formy opodatkowania dla tych kwot, jaką jest ryczałt.

Ryczałt wypada korzystnie jedynie dla osób zarabiających miesięcznie powyżej 11.000 zł brutto. Jeśli jako przedsiębiorca masz niską rentowność, ryczałt nie jest dobrą opcją dla Twojej działalności. Co więcej, do tej pory składka zdrowotna dla samozatrudnionych (a więc także jednoosobowych mikro firm była uniezależniona od dochodów i można ją było dobrowolnie zwiększyć. Tymczasem obecnie wysokość kosztu składki zdrowotnej dla przedsiębiorców jest uzależniony od wysokości dochodu. Im więcej zarobisz, tym wyższy będzie koszt związany z opłatą zdrowotną.

Co to oznacza? Ni mniej ni więcej niż to, że na Polskim Ładzie zyskają osoby (nie wszystkie), które zarabiają najmniej. Co ciekawe, na nowych zmianach rozliczeń stracą też emeryci i renciści, których także objął koszt opłaty nowej składki zdrowotnej.

Jak można się zabezpieczyć przed nowymi przepisami?

Obecna sytuacja wciąż jest niepewna, a wprowadzone przepisy ulegają ciągłym zmianom, dlatego trudno powiedzieć o jednoznacznej formie Polskiego Ładu. Czy można się przed nim zabezpieczyć? Niektórzy wybierają samozatrudnienie w spółkach zagranicznych, co ułatwiła globalna pandemia, wprowadzając model pracy zdalnej. Ci, którzy mogą, przechodzą z podatku liniowego na ryczałt, by stracić możliwie najmniej. Niektóre osoby świadomie nie podejmują zatrudnienia na podstawie umowy o pracę i pozostają na zleceniach lub umowach o dzieło. Żadna z tych opcji nie zapobiegnie jednak opłatom związanym z nieodliczaną od podatku składką zdrowotną i jeszcze przez wiele miesięcy, księgowi będą mieli spore problemy w rozliczaniu miesięcznych dochodów dla swoich klientów.

Chcesz podwyżki? Zmień pracę!

W związku z szalejącą inflacją, niestabilną sytuacją geopolityczną na świecie oraz nowymi zasadami rozliczeń, Polacy tłumnie ruszyli do aplikacji na inne stanowiska lub próbują się przebranżowić do IT, jedynej branży, w której Polski Ład nie namiesza tak mocno, jak w innych.

Faktem jest, że czeka nas rzeczywistość, w której małe firmy zaczną być niewydolne, większe firmy zaczną kombinować, aby utrzymać się na rynku, a niestabilność geopolityczna dodatkowo pogłębi problem związany z podwyżkami czy awansami w najbliższym czasie. Trudno się dziwić, że osoby, które mają najwięcej do stracenia na Polskim Ładzie, próbują zabezpieczyć swoje finanse, zmieniając pracę lub stanowisko.

Często się okazuje, że jedyną szansą „podwyżkę” jest dobra negocjacja stawki z nowym pracodawcą, która na jakiś czas będzie satysfakcjonująca dla pracownika. Czy Polski Ład mógłby być bardziej dopracowany i precyzyjny? Z pewnością. Mimo lansowanej przez rząd ulgi dla klasy średniej, ulgi na rodziny wielodzietne, większość osób zatrudnionych na polskim rynku pracy boleśnie odczuje konsekwencje nowych przepisów podatkowych.