Z artykułu dowiesz się:
- Jak obecnie wygląda rynek pracy w Polsce
- Co oznacza „elastyczny model zatrudnienia”
- Jak ważne dla pracownika jest jego dobre samopoczucie
- Jak przystosować warunki pracy do potrzeb pracowników
- Jak zadbać o odpoczynek pracowników
To pracownicy dyktują warunki na rynku pracy
Rynek pracy kształtują czynniki zewnętrzne, mające na niego pośredni i bezpośredni wpływ. Nie na wszystkie mamy realny wpływ i nie wszystkie jesteśmy w stanie przewidzieć. Pandemia Covid-19 wywołała spustoszenie na rynku pracy, zatrudnienie straciło tysiące ludzie, potem wybuchła wojna na Ukrainie, pod gospodarką usunął się grunt, rozhulała się inflacja, po czym na pierwszy plan wysunęła się sztuczna inteligencja. Wszystko to wywołało masowe zwolnienia.
Okazuje się jednak, że to nie pracownicy mają się czego obawiać, a pracodawcy. Ludzie, szczególnie pokolenie Z, odczuwają coraz mniejsze przywiązanie do swojego miejsca pracy. Skaczą z kwiatka na kwiatek, szybko się nudząc i szukając wrażeń. Cenią sobie pracę na własnych warunkach i work-life balance. Nie chcą pracować jak starsza generacja, poświęcając cały swój wolny czas na rozwój. Chcą pracować, żeby żyć, a nie odwrotnie. Mają w sobie mnóstwo odwagi i samozaparcia. Śmiało rzucają kolejne wypowiedzenie na biurko z przekonaniem, że znalezienie kolejnej pracy to tylko kwestia czasu…i często mają rację.
Jak wynika z danych GUS, w maju 2023 roku stopa bezrobocia wyniosła rekordowe 5,1%, to najniższy wynik od ponad 30 lat. Trend rynku pracownika tylko się umacnia i nawet nie ma przesłanek, żeby myśleć, że zmieni się to w najbliższym czasie. Polacy chcą pracować i się rozwijać, cenią sobie wysokie zarobki i dobre warunki pracy, ale ich niespełnione wymagania to dla nich sygnał do odejścia – tutaj nie jest mi dobrze, szukam innej opcji. Coraz więcej osób za priorytet uznaje pracę zdalną i elastyczne godziny pracy, chcą łączyć życie prywatne z zawodowym i mieć realny wpływ na to, jak i kiedy pracują. Skoro mogą swoje obowiązki wykonać w czasie 5 godzin, to dlaczego mają siedzieć w biurze 8 godzin, przecież to bez sensu…
Pracownicy więc odchodzą, ponieważ praca nie spełnia ich oczekiwań. Dotyczy to oczywiście często wynagrodzenia – pracujemy przecież po to, żeby zarabiać i żyć godnie. Niekiedy powodem odejścia jest niesprzyjająca atmosfera i niewielkie szanse na dalszy rozwój, dzisiaj raczej nikt nie chce stać w miejscu. Młodzi ludzie nie lubią się ponadto przepracowywać, jeśli zostają obciążeni dużą ilością obowiązków i wymaga się od nich więcej, niż przewiduje to umowa, to zwyczajnie odmawiają dalszej współpracy.
Można po prostu rozłożyć ręce i pogodzić się z faktem, że życie firmy kręci się wokół nieustannej rekrutacji lub spróbować zapobiegać temu nieprzyjemnemu i przede wszystkim niekorzystnemu zjawisku.
Elastyczny model zatrudnienia
Może dla tradycjonalistów jest to raczej nie do pomyślenia i łapią się oni za głowę, ale tak – dzisiaj nie trzeba pracować 8 godzin dziennie i być zatrudnionym tylko w jednej firmie, a pracy nie zaczyna się sztywno punkt 8:00. Odchodzi się od takiego modelu zatrudnienia. Ludzie cenią sobie swobodę, chcą mieć wpływ na to, jak wygląda ich codzienna praca. Interesuje ich zadanie, cel i jego wykonanie, a więc chętniej działają zadaniowo, mając możliwość zredukowania godzin pracy do minimum. Wydaje się być to nieopłacalne dla pracodawcy – skoro płacę pracownikom za 8 godzin pracy, to tyle powinni w niej spędzić. A gdyby tak podejść do tematu nieco inaczej – mam dla pracownika zadanie i ma on je wykonać, to za to mu płace, a nie za siedzenie przy biurku. No właśnie, pracownik sam decyduje kiedy i ile czasu poświęci na wykonanie danego zadania. Jeśli jego produktywność jest najwyższa rano, to zaczyna pracę bardzo wcześnie, a kiedy wieczorem, to pracuje do późna, ale ma wolny czas do południa. Oczywiście nie każda praca pozwala na takie żonglowanie godzinami pracy, ale jeśli tylko jest to możliwe, to dlaczego nie pozwolić na to pracownikowi? Już elastyczne godziny rozpoczęcia pracy są dużą zaletą dla pracownika. Może on zdecydować, czy zaczyna pracę o 8:00 czy o 10:00, wymaga się od niego jedynie, żeby był dostępny przez 8 godzin dziennie.
Poza tym taka elastyczność pozwala na podjęcie dodatkowych zajęć. Wielu ludzi dzisiaj pracuje dla kilku pracodawców, co pozwala im na większe zarobki. Niektóre firmy wciąż jednak uniemożliwiają taką opcję swoim podopiecznym, zawierając w umowie informację o wyłączności zatrudnienia. W ten sposób sami strzelają sobie w kolano, zwiększając ryzyko utraty naprawdę dużych talentów. Niech każdy będzie odpowiedzialny za swoją karierę, o ile jego pomysły nie kolidują z wykonywanymi obowiązkami.
Troska o dobre samopoczucie pracownika
Coraz bardziej cenimy sobie swoje samopoczucie i dbamy o to, aby po prostu czuć się dobrze. W obliczu kryzysu i wielu innych czynników nie zawsze kończy się to powodzeniem. Wypalenie zawodowe wciąż jest globalnym problemem, a można nawet zaryzykować stwierdzenie, że się nasila. Ma to z pewnością związek z pandemią, pracą zdalną, a także globalnym kryzysem gospodarczym.
Wypalenie zawodowe pracownika oznacza dla pracodawcy tak naprawdę utratę kolejnego członka zespołu. Nawet jeśli nie dochodzi do rozwiązania umowy, to taka osoba nie jest produktywna i wydajna, nie jest w stanie wykonywać swoich obowiązków. Jeśli już podejmuje próby jakiejkolwiek pracy, firmę może to kosztować utratę dużych pieniędzy, stratę czasu i kłopoty z klientami.
Badania przeprowadzone przez MetLife dowodzą, że pracodawcy inwestują dwukrotnie więcej budżetu w świadczenia dla pracowników ukierunkowane na ich zdrowie i dobre samopoczucie, niż miało to miejsce przed pandemią. Co można konkretnie zrobić w tym zakresie?
Najczęstszym tego typu benefitem jest oczywiście karta sportowa z nieograniczonym dostępem do wybranych ośrodków sportowych, jak siłownie, kluby fitness czy baseny. W większych firmach pojawiają się pomysły, i są z powodzeniem realizowane, na wspólne zajęcia np. z jogi czy medytacji, czasem nawet w godzinach pracy. Traktowane są jako pewnego rodzaju odskocznia od obowiązków i sposób na naładowanie baterii. Alternatywą dla spotkań integracyjnych w barze są wyjazdy w góry czy też inne atrakcje, jak jazda na quadach czy lekcja wspinaczki. Poza tym standardem pomału stają się pakiety medyczne zapewniające łatwy i bezpłatny dostęp do opieki lekarskiej, również specjalistycznej. W biurach powstają strefy chilloutu, a pracodawcy oferują dostęp do pomocy psychologicznej i terapeutycznej.
Warunki pracy przystosowane do potrzeb pracownika
Odejście z pracy najczęściej uwarunkowane jest niedostosowaniem warunków pracy do potrzeb i oczekiwań pracownika. Dotyczy to wielu aspektów, zarówno związanych z wynagrodzeniem, jak i zakresem obowiązków. To kwestia braku zrozumienia na początku lub też braku konsekwencji stosowania się do wcześniej ustalonych zasad. To jednak nie wszystko…
Pracownicy mają coraz większe wymagania, do czego zostali poniekąd przyzwyczajeni przez pandemię, która zaoferowała im większą swobodę pracy. Poza tym dostrzega się coraz większe możliwości w dostosowaniu miejsca i warunków pracy do indywidualnych potrzeb pracowników. Oczywiście nie chodzi o oferowanie każdemu pracownikowi innych warunków, ale o pewną swobodę wyboru i stworzeniu takiego systemu, który odpowiadałby większości.
Zawsze „jakaś” grupa społeczna jest tą dominującą w firmie. Czasem to młodzi ludzie ceniący sobie odpoczynek, elastyczność godzin pracy, ale i duże możliwości rozwoju, a innym razem świeżo upieczeni rodzice, którzy chcieliby połączyć swoją karierę zawodową z opieką nad dziećmi. Już wielu pracodawców przekonało się, że brak przystosowania warunków zatrudnienia do potrzeb kobiet wracających do pracy po macierzyństwie skutkuje ich odejściem. Analizując wszystkie za i przeciw, w ostatecznym rozrachunku wychodzi im, że bardziej opłacalne dla nich będzie pozostanie w domu lub podjęcie próby pracy na własny rachunek.
Warto jest więc poznać potrzeby i oczekiwania swoich pracowników np. poprzez ankiety czy regularnie przeprowadzane rozmowy. Zanim na biurku nawarstwi się sterta wypowiedzeń, dobrze jest chociaż spróbować zapewnić im takie warunki, jakich oczekują, zwyczajnie zadbać o tych, którzy są naprawdę dużą wartością dla firmy. W innych krajach dużą popularnością cieszą się żłobki i przedszkola firmowe. Rodzic może spokojnie pracować, wiedząc, że dziecko ma zapewnioną opiekę i jest blisko. Ponadto duże znaczenie dla rodziców ma świadomość, że w razie jakiejkolwiek nagłej sytuacji, mogą wyjść z pracy, aby być tam, gdzie są obecnie bardziej potrzebni – przy dziecku. Rząd zadbał też już o to, aby pracodawca nie mógł odmówić rodzicowi pracy zdalnej. Nie spotkało się to jednak ze zrozumieniem u każdego i nadal pojawia się problem z zatrudnieniem młodych matek, zwyczajnie nie wszyscy chcą to robić. Zamiast zamykać się na mniejsze grono potencjalnych pracowników, może lepiej jest tak ustrukturyzować obowiązki, aby w razie potrzeby pracownik mógł pewne zadania wykonywać w domu…
Odpoczynek pracowników ważny dla pracodawcy
Pracownicy w większości przyznają, że są zmęczeni pracą. Czują się przytłoczeni nadmiarem obowiązków i podkreślają, że brakuje im czasu na regenerację. Jak wynika z badania Kornferry, aż 58% pracowników odczuwa stres poza biurem. Trudno jest się im odciąć od myśli dotyczących zwiększonego obciążenia pracą. Braki kadrowe i niedobory personelu powodują, że muszą pracować za dwóch, często ponad swoje siły i możliwości. Oczywiście mogą skorzystać z płatnego czasu wolnego, ale pracodawcy bardzo często stawiają warunki, na jakich można te dni wolne spożytkować, np. w sezonie jest to niemożliwe, a 2-tygodniowy urlop jest narzucony z góry. Nie o to przecież w tym chodzi…
Coraz częściej pojawiają się pomysły na dodatkowe benefity dla pracowników ukierunkowane stricte na odpoczynek. Dla niektórych to abstrakcja, a dla innych naprawdę genialne rozwiązania, które odpowiednio wdrożone nie kolidują z obowiązkami, terminami i projektami w firmie. Coraz głośniej mówi się o 4-dniowym tygodniu pracy – pracujemy dłużej, ale przez mniejszą liczbę dni, dzięki czemu piątek lub poniedziałek to nadal weekend. Jeśli w firmie odbywa się mnóstwo spotkać i konferencji, niech jeden dzień będzie całkowicie z nich wyłączony. Można przecież tak zaplanować spotkania, aby nie odbywały się one np. w środę czy czwartek. Narzucanie godziny przerwy lunchowej też pomału odchodzi do lamusa – dlaczego ktoś ma mi mówić, kiedy jestem głodny i mam zjeść posiłek. Niech będzie to czas, który sam pracownik zaplanuje z uwzględnieniem swoich obowiązków. Warto jest też się zastanowić, czy w piątki firma nie może pracować krócej, a w dzień urodzin pracownik nie ma przymusowego wolnego. To naprawdę dużo znaczy dla pracownika, a pracodawcę ostatecznie kosztuje niewiele.
Ludzie odchodzą i będą odchodzić z pracy, ale nie muszą tego robić z przytupem i takimi dużymi falami. Jeszcze kiedyś pracowano w jednej firmie przez kilkanaście lat, dzisiaj długość zatrudnienia u jednego pracodawcy liczy się nawet w miesiącach. Okazuje się czasem, że dział HR nie robi nic poza ciągłymi rekrutacjami. To można zmienić, ale kosztuje to niekiedy złamanie przez pracodawcę swoich zasad. Ludzie i ich preferencje się zmieniają, a jeśli się nie dostosujesz, jest duże ryzyko, że stracisz szansę na zbudowanie naprawdę stabilnego, dobrego i wyspecjalizowanego zespołu.
