O językach programowania wiesz wszystko, ale czy na pewno? Historia niektórych języków programowania jest na tyle fascynująca, że młodzi zaczynają się ich uczyć właśnie dzięki niej! Poznaj 7 najstarszych języków programowania, z których część znajdziesz jeszcze we współczesnych aplikacjach i urządzeniach. Nawet jeśli wydaje Ci się, że znasz przynajmniej kilka języków programowania, jesteśmy pewni, że wciąż znajdą się takie historyczne fakty, które Cię zaskoczą!

W artykule wymieniono

1. Fortran

To wieloparadygmatowy język programowania, stworzony w 1957 r. przez zespół Backusa, który pracował dla IBM w latach 1954-1957. Jego przeznaczeniem miał być zapis programów obliczeniowych. Stosowano go głównie do obliczeń inżynierskich, symulacji komputerowych, czy obliczeń naukowych. Chociaż pierwsze wersje Fortrana miały mocno ograniczone możliwości funkcyjne, kolejne aktualizacje sprawiły, że jest on najpopularniejszym językiem programowania wykorzystywanym do obliczeń numerycznych. Wielu programistów starszej daty do dziś korzysta z niego, pracując na kompilatorach, a twórcy najnowszych kompilatorów uwzględniają ten język programowania, obecnie w wersji Fortran 2008.

2. Algol

ALGOL 58, pierwotnie nazwany IAL, należy do rodziny proceduralnych, imperatywnych, ustrukturyzowanych języków programowania komputerów ALGOL. Był to wczesny kompromisowy projekt, który wkrótce został zastąpiony przez ALGOL 60. Język programowania ALGOL 58 wprowadził pojęcie instrukcji złożonej, ale było ono ograniczone tylko do przepływu sterowania i nie było powiązane z zakresem identyfikatora w taki sposób, jak bloki jego następcy.

ALGOL 58 był świadkiem pewnych wysiłków wdrożeniowych w IBM, ale wysiłek ten konkurował z FORTRAN i wkrótce został porzucony. Został również zaimplementowany w Dartmouth College na LGP-30, ale ta implementacja wkrótce przekształciła się w ALGOL 60. Implementacja dla Burroughs 220 o nazwie BALGOL również ewoluowała według własnych zasad, ale zachowała wiele z oryginalnego charakteru ALGOL 58.

Główny wkład ALGOL 58 dotyczył późniejszych języków; był używany jako podstawa dla JOVIAL, MAD, NELIAC i ALGO. Był również używany w 1959 roku do publikowania algorytmów w CACM, rozpoczynając trend używania notacji ALGOL w publikacjach, który trwał przez wiele lat.

3. Lisp

To wieloparadygmatowy – funkcyjny, obiektowy, symboliczny język programowania, który zaprojektował John McCarthy (laureat Nagrody Turinga). Podczas swojego pobytu na MIT pokazał, że wystarczy uzyć kilku operatorów i notacji dla funkcji i można zbudować język implementujący maszynę Turinga. Pierwszy kompletny kompilator LISP napisali tym języku w 1962 r. Tim Hart i Mike Levin. W ciągu ostatnich 50-kilku lat powstały różnorodne odmiany języka programowania Lisp, a różnice pomiędzy nimi są spore.

Co ciekawe, po 2000 r. zainteresowanie tym językiem programowania wzrosło, być może dlatego, że łączono go ze sztuczną inteligencją. Społeczność rozwijająca Lisp od 2000 roku skupiona jest na projektowaniu open source'owych implementacji Common Lisp z rozwojem nowych przenośnych bibliotek i aplikacji włącznie.

4. PL/I

Programming Language One to język programowania stworzony w latach 60. w IBM. Grupą docelową było środowisko naukowe, inżynieryjne i biznesowe. Posiada bogaty zbiór funkcji wbudowanych, co stanowi jego charakterystyczną właściwość. Co ciekawe, podobno nie ma takiego kompilatora tego języka programowania, który posiada wbudowaną obsługę wszystkich jego słów kluczowych. Jakie są niektóre cechy PL/I?

• używa się go do programowania problemów numerycznych oraz nienumerycznych;
• zawiera niezbędne funkcje programowania dedykowane obszarom: ekonomii, technice, nauce lub po prostu ma zdolność do przetwarzania dowolnej informacji;
• dzięki łatwemu przedstawieniu algorytmów jest przeznaczony do rozwiązywania skomplikowanych i uniwersalnych projektów, np.do zintegrowanych systemów przetwarzania danych;
• pozwala na stosowanie deklaracji i korzystanie z danych arytmetycznych.

5. Cobol

COBOL powstał w latach 60. Jest językiem imperatywnym, proceduralnym, a od 2002 roku obiektowym. Używa się go głównie w biznesie, finansach i systemach administracyjnych dla firm i rządów. Język COBOL jest nadal szeroko stosowany w aplikacjach wdrażanych na komputerach typu mainframe, takich jak zadania przetwarzania wsadowego i transakcji na dużą skalę. Jednak ze względu na spadającą popularność i odejście doświadczonych programistów języka COBOL na emeryturę, programy są migrowane na nowe platformy, przepisywane w nowoczesnych językach lub zastępowane pakietami oprogramowania. Mimo wszystko ostatnia aktualizacja COBOLu wyszła w 2014 r. i w USA wciąż funkcjonuje jako język programowania platform rządowych i finansowych. Co ciekawe Podczas pandemii COVID-19 i związanego z nią wzrostu bezrobocia kilka stanów USA zgłosiło niedobór wykwalifikowanych programistów COBOL do obsługi starszych systemów wykorzystywanych do zarządzania zasiłkami dla bezrobotnych.

6. ADA

Ada – to język programowania, który swoją nazwę zawdzięcza pierwszej kobiecie programistce – Adzie Lovelace. Powstał na początku lat 80. To strukturalny, statycznie wpisywany, imperatywny i obiektowy język programowania wysokiego poziomu, częściowo oparty na Pascalu i innych wcześniejszych językach. Dziś Ada jest nadal używana do tworzenia bardzo dużych i krytycznych systemów oprogramowania.

7. SQL

SQL (Structured Query Language) został opracowany na początku lat 70. w firmie IBM przez Donalda D. Chamberlina i Raymonda F. Boyce'a. SQL był jednym z pierwszych komercyjnych języków programowania, który wykorzystywał model relacyjny Edgara F. Codda do zarządzania bazami danych. Język programowania został stworzony do manipulowania i pobierania danych przechowywanych w systemie zarządzania bazami danych IBM, System R. Od tego czasu American National Standards Institute (ANSI) i International Standards Organization (ISO) uznały język SQL za standardowy język w relacyjnych bazach danych. Obecnie SQL jest podstawą, wymaganą na stanowiskach Junior Developera czy Junior Testera Oprogramowania.