Kto nie słyszał o Bezosie? Obecnie Bezos to najbogatsza osoba na świecie, której majątek to bajońskie sumy ponad 100 mld dolarów. Co przyniosło mu tak wielką fortunę? Projekt Amazon, który znamy wszyscy, a spora część korzysta z niego na co dzień. Jednak jest w tym pewien machiaweliczny mechanizm, bo Jeff dorobił się na ludzkich tragediach. Mimo olbrzymiej nagonki na warunki pracy w Amazonie firma wypłaca odszkodowania i nadal traktuje swoich pracowników tak samo. Kim jest Jeff Bezos, który budzi w ludziach skrajne emocje?
W artykule wspomniano następujące kwestie:
- Narodziny gwiazdy
- Mały majsterkowicz
- Pierwsza dorosła praca
- Pomysł na internetową księgarnię, czyli narodziny Amazona
- Rozwój Amazona i pierwsze sukcesy
- Główne elementy strategii biznesowej Jeffa Bezosa
- Inne projekty Jeffa Bezosa
- Kindle – czytnik idealny
- The Washington Post i Whole Foods – Bezos jest wszędzie!
- Filantropia czy wysmakowana kampania promocyjna?
- Pandemia – szaleństwo zdalnych zakupów
- Przyszłość Jeffa Bezosa
Amazon Studios – wytwórnia filmowa i telewizyjna
Narodziny gwiazdy
Jeff przychodzi na świat w Albuquerque, w Nowym Meksyku. Jest 1964 rok, matka przyszłego multimiliardera jest jeszcze nastolatką i nie do końca wie, jak ugryźć wychowywanie dziecka i typowe życie meksykańskiej nastolatki, ale ostatecznie to ona zdaje egzamin na rodzica roku. Biologiczny ojciec Jeffa ucieka od odpowiedzialności po roku małżeństwa. Matka ponownie wychodzi za mąż, gdy Jeff ma 4 lata. Jej wybrankiem jest Kubańczyk, który uciekł do USA w wieku 15 lat. Krótko po ślubie cała rodzina przeprowadza się do Houston, gdzie Mike Bezos, którego nazwisko nosi Jeff, zatrudnia się jako inżynier w firmie Exxon.
Mały majsterkowicz
Młody Bezos od przedszkolaka ujawnił swój niebywały talent do majsterkowania. Rozebrał swoją kołyskę za pomocą śrubokręta, zmontował alarm w swoim pokoju, by pozbyć się młodszego rodzeństwa, a garaż ojca był jego placem naukowych eksperymentów – zbudował m.in. kuchenkę solarną z parasola i folii aluminiowej. Sporą część swojego dzieciństwa mały Jeff spędzi u dziadka na ranczu w Teksasie, przebywając ze zwierzętami.
Jako nastolatek Bezos z rodziną przeprowadzają się do Miami, gdzie Jeff odkrywa swoją nową pasję, jaką są komputery. Szkołę średnią kończy z wyróżnieniem, dostaje się na Uniwersytet Princeton, na kierunek związany z jego pierwotną pasją – fizyką. Szybko zmienia zdanie i ostatecznie kończy kierunek związany z informatyką i elektrotechniką. Kończy studia w 1986 r.
Pierwsza dorosła praca
Po studiach Jeffa zatrudnia nie byle kto, bo wilki z Wall Street. Znajduje zatrudnienie jako informatyk, w Fitel – start-upie, który zajmuje się budowaniem sieci do międzynarodowego handlu. Spełnia się tam jako informatyk, ale brakuje mu tej nutki geniusza, sprawczości, którą tak lubił w dzieciństwie. Dlatego niebawem zatrudni się w Shaw, gdzie szybko awansuje na prezesa spółki i dokonuje przełomowego odkrycia, które zmieni świat biznesu.
Pomysł na internetową księgarnię, czyli narodziny Amazona
Do 1994 r. Internet nie był powszechnie wykorzystywany, a głównie służył, by można było utrzymać łączność komputerów w razie kryzysu np. niespodziewanego ataku wroga. Jeff zauważył, że coraz więcej ludzi świadomie korzysta z sieci wirtualnej i wpadł na pomysł, by zacząć ją wykorzystywać jako wirtualne medium do sprzedaży towarów. Padło na książki, bo jak się okazało, to właśnie one kryły największy potencjał – marzyło mu się, by stworzyć coś na kształt internetowej księgarni, w której zbiory byłyby w pełni skatalogowane, a osoby chętnie do zakupu określonej pozycji, mogłyby ją zamówić, nie wychodząc z własnego fotela.
Jeff ma smykałkę do rozkręcania interesów, ale w tym przypadku oznacza to odejście z lukratywnej posady prezesa Shaw i przeprowadzkę. Swoją żonę – Mackenzie poznaje w Shaw, oboje są gotowi podjąć próbę stworzenia własnego biznesu, nawet za cenę wygodnej posady. Okazuje się, że w niedługim czasie razem z żoną przeprowadzają się do Seattle, gdzie powstaje Amazon – internetowa księgarnia. Jej pracownikami są państwo Bezos i Shel Kaplan. Jest rok 1994. Powstaje pierwsza internetowa księgarnia na świecie, a rok później sprzedana zostaje pierwsza książka. Od tego momentu, żyje Jeffa Bezosa zaczyna nabierać tempa.
Rozwój Amazona i pierwsze sukcesy
Rozwój księgarni internetowej prowadzonej przez Bezosa był niemal błyskawiczny. W 1997 r. firma weszła na giełdę. Bezos ostrzegał inwestorów, że jest to niezwykle ryzykowny krok – byli to m.in. firma Barnes and Nobles. Co się okazało? Amazon sprzedał akcje warte 54 mln dolarów, a w rok później rozszerzył swoją ofertę o płyty CD, biżuterię, ubrania i części samochodowe. O czym świadczy ten niebywały sukces, jaki Amazon osiągnął właściwie od razu? Czy to rzeczywiście talent Bezosa do wynalazków i eksperymentów sprawił, że już po miesiącu działalności księgarnia sprzedała książki w 50 stanach USA i 45 innych krajach, a tygodniowa sprzedaż książek wzrosła do $20 000 na tydzień?
Na pewno miał głowę do interesów. Kolejnymi inwestorami w pierwszych latach działalności Amazona byli rodzice Bezosa, którzy przeznaczyli oszczędności swojego życia na wkład w biznes Jeffa. Mimo że ostrzegał ich, że istnieje 70% ryzyko porażki, okazało się, że zostali miliarderami już pod koniec lat 90., mając zaledwie 6% udziału. Przez kilka lat Amazon był rodzinną firmą Bezosów.
Rok 1999 to jeden z najważniejszych w życiu Jeffa. Po raz pierwszy wyróżniono go jako człowieka roku magazynu “TIME”. Jeff od początku chciał osiągnąć jak największy udział na globalnym rynku, nawet kosztem zysków. Niektórzy zarzucali Amazonowi zbyt szybką ekspansję i wieszczyli gwałtowne zahamowanie, jednak część analityków uznała koncepcję Bezosa za jedną z najlepszych strategii biznesowych. Co ciekawe, powtórzył ją potem właściciel chińskiego AliExpress, gwałtownie szturmując światowe rynki niskimi cenami i łatwą dostępnością chińskiego towaru.
Główne elementy strategii biznesowej Jeffa Bezosa
Jakiej strategii używa Bezos, by nieustannie się rozwijać? Do jego głównych strategii należą:
- skoncentrowanie na potrzebach klienta, a więc grupy docelowej;
- cała firma w rękach pojedynczej osoby (właściciela);
- innowacyjne rozwiązania lub innowacyjna oferta;
- oszczędność (tutaj moglibyśmy zrobić złośliwy przytyk do strajków pracowników Amazona);
wysoka rentecja pracowników;
- ciągły rozwój.
Priorytetem Amazona było zostać firmą, która zapewni swoim klientom wszystko, czego potrzebują w jednym miejscu. Jak dotychczas ta strategia działa, bo dziś Amazon to nie tylko portal aukcyjny, ale też platforma telewizyjna i Amazon Web Services (serwery i chmury obliczeniowe). Pamiętaj, że Bezos dzięki sukcesowi Amazona, rozwija swoje dziecięce fascynacje kosmosem i ma swój udział w innych, równie innowacyjnych, projektach.
Inne projekty Jeffa Bezosa
Sukces Amazona pozwolił rozwinąć się Bezosowi również na innym polu. Jest rok 2004. W Seattle powstaje 26-hekatory kampus badawczy z ośrodkiem wystrzeliwania rakiet. Blue Origin, to kolejny projekt Jeffa, w którym testuje się m.in. New Shepard – wieloosobowy pojazd z napędem rakietowym dla naukowców, którzy dzięki niemu będą mogli przeprowadzać częstsze eksperymenty w środowisku mikrograwitacyjnym w przestrzeni suborbitalnej. Ostatecznym celem Blue Origins jest ustanowienie trwałej obecności człowieka w przestrzeni kosmicznej.
Kindle – czytnik idealny
Jest rok 2007. Bezos wpada na pomysł stworzenia czytnika, który nie męczy oczu. Kindle wykorzystuje technologię e-ink, polegającą na renderowaniu obrazu tekstu ta, by przypominał druk. Ekrany Kindle przypominają papier – to świetna opcja czytnika dla osób zmagających się z nadwrażliwością na światło oraz tych, które kochają zanurzyć się w długiej lekturze w trakcie podróży, bez efektu zmęczonych i podrażnionych oczu. Kindle umożliwia przechowywanie nawet kilkuset pozycji. Jest cienki, wygodny i zmieści się w torebce. W tym roku Amazon odnotował 38% wzrost sprzedaży.
W 2010 r. Bezos podpisuje umowę z The Wylie Agency, która udziela mu licencji na prace cyfrowe do dzieł wielu autorów. Jest dość kontrowersyjna, ale w efekcie do połowy roku sprzedaż Kindle i e-booków osiągnęła 2,38 miliarda dolarów, a sprzedaż e-booków Amazona przewyższyła sprzedaż w twardej oprawie. Przyczynił się do tego jeszcze jeden sprytny trik – książkę elektroniczną na Amazonie można było kupić o wiele taniej niż w twardej oprawie. Konkurencja dla Kindle pojawiła się rok później, gdy Apple wprowadził IPada, jednak Bezos dobrze się przygotował.
Wprowadził nowe funkcje do istniejącego Kindle (model Paperwhite z podświetlanym ekranem, dzięki czemu czytanie po nocach jest dużo wygodniejsze) oraz modele Kindle Fire z kolorowym, dotykowym wyświetlaczem. Funkcja Whispersync pozwala użytkownikom korzystającym z wielu urządzeń zaznaczyć swoje miejsce w jednej książce i wznowić czytanie w tym samym miejscu w innej. Ostatecznie popularność czytnika Kindle nie przegrała z IPadem.
Amazon Studios – wytwórnia filmowa i telewizyjna
W 2012 r. powstaje Amazon Studios, zajmujące się crowdsourcingiem rozwoju filmów fabularnych i programów telewizyjnych. Amazon planuje prezentować programy telewizyjne za pośrednictwem internetowego serwisu wideo, a filmy fabularne w kinach stacjonarnych.
Cena akcji firmy wzrosła o 30 procent tylko w 2012 roku, dziesięciokrotnie w porównaniu z poprzednim sześcioletnim okresem. Magazyn Fortune przyznaje Jeffowi Bezosowi tytuł „Przedsiębiorcy Roku 2012”.
The Washington Post i Whole Foods – Bezos jest wszędzie!
Rok później Bezos kupił dział gazet The Washington Post Company za 250 milionów dolarów. Oprócz The Washington Post, głównej gazety codziennej w stolicy kraju, sprzedaż obejmowała kilka mniejszych lokalnych gazet z okolicy. Bezos dokonał zakupu jako zleceniodawca prywatnej firmy, nie jako Amazon Services. Pięć lat po zakupie działu gazet Bezos postanawia podbić branżę gastronomiczną.
Jest rok 2017, Amazon wykupuje Whole Foods, główny spożywczy brand w kraju. Dotychczasowe sklepy Whole Foods będą nadal sprzedawać wysokiej jakości przysmaki i produkty organiczne, ale mają tez służyć jako miejsca dostaw dla internetowego handlu detalicznego Amazon, rozszerzając zasięg firmy. Jak się okazało, to był strzał w dziesiątkę! Już w sezonie świątecznym akcje Amazona były warte ponad 150 miliardów dolarów, co uczyniło Bezosa najbogatszym człowiekiem na świecie.
Filantropia czy wysmakowana kampania promocyjna?
Wyobrażasz sobie tych wszystkich multimiliarderów z Krzemowej Doliny bez działalności charytatywnej, która zapewnia im rozgłos i szacunek. Nie inaczej jest w przypadku Bezosa. Jeszcze w 2018 roku Bezos przeznacza 2 mld dolarów na fundusz zajmujący się bezdomnymi w USA oraz zakłada sieć specjalnych bezpłatnych przedszkoli dla osób w trudnej sytuacji ekonomicznej. W tym samym roku powstaje też fundacja charytatywna One Day Fund, którą zakłada wspólnie z obecną eks małżonką.
14 lipca 2021 r. Smithsonian Institution ogłasza, że otrzyma darowiznę w wysokości 200 milionów dolarów od Jeffa Bezosa. Był to największy darczyńca od czasów założyciela Instytutu – Jamesa Smithsona w 1846 roku. Narodowe Muzeum Lotnictwa i Kosmosu otrzymuje 130 milionów dolarów na uruchomienie nowego centrum edukacyjne w muzeum.
Pandemia – szaleństwo zdalnych zakupów
Globalna pandemia to złoty czas dla Amazona. Do sierpnia 2020 r. osobisty udział w firmie dał Jeffowi Bezosowi szacowaną wartość netto na ponad 200 miliardów dolarów, czyniąc go zdecydowanie najbogatszym człowiekiem w historii. Niezły awans, trzeba przyznać. W 2021 r. Bezos rezygnuje z funkcji CEO Amazona, wciąż pozostaje jednak prezesem wykonawczym. Jego uwaga skupia się obecnie głównie na inicjatywie Blue Origin. Ogłosił, że będzie jednym z członków załogi na pokładzie pierwszego załogowego lotu kosmicznego spółki.
Przyszłość Jeffa Bezosa
Jak twierdzi sam zainteresowany – to, co masz zrobić kiedyś, zrób teraz! Spełniaj swoje marzenia i zaryzykuj, bo będziesz żałować na starość. Czy to właśnie dlatego po 25-latach małżeństwa Bezos zostawia żonę dla młodszej kochanki? Jaki wyzysk pracowników stoi za tym niebotycznym sukcesem multimiliardera? Chociaż sam doszedł do swojego majątku od zera, nie obyło się bez ofiar.
Krótko po otwarciu magazynów Amazona w Poznaniu i Wrocławiu, zaczęły się strajki pracowników. Niska płaca, złe warunki pracy i kilkunastogodzinna harówka w imię idei – wszystko dla klienta nie było czymś, na co pisali się polscy pracownicy. Niemniej, magazyny działają dalej, Amazon w Polsce się przyjął, choć trudno nie mieć pretensji do Bezosa, który stawia na zadowolenie klientów kosztem zdrowia swoich pracowników. Jaka będzie przyszłość najbogatszego człowieka na Ziemi? Jesteśmy pewni, że dowiemy się już niebawem!