Za pewnik uchodzi, że platformy desktopowe i serwerowe są jak ogień i woda, tzn. wymagają odmiennych optymalizacji, choćby w kwestii planisty procesora, niemniej zdaje się, że owe rozumowanie jest właściwe w przypadkach brzegowych, kiedy w dłuższym terminie zachodzi tutaj konwergencja. Wprowadzenie do Ubuntu obsługi systemu plików ZFS, to nie tylko wyjście naprzeciw oczekiwaniom klientów biznesowych, ale też korzyść po stronie “zwykłego użytkownika”. Nieoczywiste? Konkurencyjne openSUSE od dawna proponuje, w czasie instalacji, wybór sformatowania partycji root jako BTRFS, a dla /home XFS, ponadto zawiera w sobie program snapper, jaki na bieżąco tworzy migawki partycji systemowej. Nieprzychylni tego typu zmianom członkowie społeczności Open Source, złośliwie zauważają, że “Linux” (jako praxis) jest stabilny jak skała, a problem znajduje się pomiędzy fotelem a monitorem (PEBKAC), tj. zwyczajnie “zjada to wolne miejsce”.
Niemniej, autor niniejszego tekstu, niegdyś kasował rekursywnie zbędne pliki w katalogu /efi, będąc święcie przekonanym, że wpisana komenda jest poprawna, po czym skrajnie się zadziwił (jednocześnie zafascynował), po ponownym rozruchu systemu, że jest możliwe usunięcie jądra systemu kiedy jest on uruchomiony... Skończyło się na live cd i konsolowym “mumbo-jumbo” (chroot). Na openSUSE wystarczyłoby dokonać wyboru w GRUBie rozruchu do którejś z poprzednich instancji systemu (tylko do odczytu) i wpisaniu sudo snapper rollback. Na marginesie warto zauważyć, że nawet Haiku przetrzymuje poprzednią migawkę (Select boot volume), po aktualizacji, pozwalając tym samym na rozruch do niej z poziomu bootmanagera i przywrócenie prawidłowo działającego systemu. Nie wymaga to jego reinstalacji! Tym w istocie jest program zsys, jaki został dodany do obrazu nadchodzącego Ubuntu 20.04. Ponadto będzie zsys będzie obejmować także zmiany wprowadzane przez menedżera pakietów apt. Obsługa ZFS jako partycji root została wprowadzono w Ubuntu 19.10, w 20.04 zostanie usprawniona. Obecnie jest to jeszcze funkcją eksperymentalną, dlatego że nie wiadomo czy sposób implementacji nie zostanie na tyle zmieniony, że może stać się niemożliwym aktualizacja z Ubuntu 19.20 na 20.04.
Powyższy sposób zarządzania systemem nie jest typowo desktopową praktyką i użytkownicy pulpitu otrzymują go dzięki temu, że jest to nie tylko bezstresowe rozwiązanie, lecz bywa przydatne i na produkcji, gdzie wykorzystywane są regularne dystrybucje Linuksa. Jednakże ma to rodowód ściśle profesjonalny - administrator systemu czy power user, potrzebują dokonać aktualizacji oprogramowania do wyższych wydań, a nie tylko poprawkowych, skoro pojawiła się funkcja jaka polepsza produktywność. W tym momencie skrupulatnie czyta się listę zmian, nie gwarantuje to jednak braku problemów. Drobne zmiany w kodzie potrafią “uaktywnić” niezauważony dotąd, poważny w skutkach, błąd (bywa na buglistach określany jako - “new behavior”)...
Mając w pamięci niepowodzenie Canonical w zaistnieniu na rynku mobilnym, można aktualnie dojść do wniosku, że Ubuntu powraca na desktop i jest to dobra wiadomość. Szczególnie, że jeden z deweloperów Ubuntu - Daniel Van Vugt, poprawił wiele błędów w Gnome, w efekcie zwiększyło to poczucie responsywności w Ubuntu 19.10. Wreszcie zostanie usunięta aplikacja Amazonu (dotychczas preinstalowana), jaka nie robiła nic więcej jak przenosiła na stronę Amazonu. Oprócz powyższego zostanie odjęte wsparcie dla Pythona 2 i pojawi się WireGuard (protokół VPN) dzięki backportom.
Zobacz też: Menedżer pakietów APT dostępny w wersji 2.0. Przegląd najważniejszych nowości
Plan wydawniczy Ubuntu 20.04 LTS:
- Tydzień testów: 9 stycznia, 2020
- Zamrożenie funkcji: 27 lutego, 2020
- Zamrożenie zmian w interfejsie użytkownika: 19 marca, 2020
- Ubuntu 20.04 Beta: 2 kwietnia, 2020
- Zamrożenie jądra: 9 kwietnia, 2020
- Wersja kandydująca do wydania: 16 kwietnia, 2020
- Premiera wydania stabilnego Ubuntu 20.04: 23 kwietnia, 2020
Zobacz również: Linus Torvalds zdecydowanie przeciwny implementacji obsługi ZFS w Linuksie
ZFS
System plików ZFS (Z File System) został oryginalnie zaprojektowany i wdrożony przez inżynierów Sun Microsystems (obecnie własność Oracle) dla systemu operacyjnego OpenSolaris, co miało miejsce w 2001 roku. Postawiono mu za zadanie dwa główne cele - obsługa ogromnych przestrzeni pamięci masowej (Z w nazwie nawiązuje do zettabajta) i odporność na uszkodzenie danych. ZFS oprócz bycia znanym z możliwości użycia 256 kwadrylionów zettabajtów przestrzeni dyskowej, z plikami o wielkości 16 eksabajtów, posiada także funkcję kopiowania przy zapisie. Oznacza to, że np. dany dokument tekstowy nie jest nadpisywany (po dokonaniu edycji przez zautomatyzowany skrypt czy użytkownika), ale jego kopia jest zapisywana w nowym bloku, co jest opisane przez metadane, czyli, w razie czego, można się cofnąć do jego poprzedniej wersji. Dla przykładu jest możliwe wykonanie migawki kilku terabajtowego systemu plików i nie wpłynie to na wydajność systemu.
ZFS nie może zostać dołączone do jądra Linuksa bowiem kod źródłowy ZFS był dystrybuowany na licencji CDDL, a Linux to GPL, a licencje te nie są ze sobą kompatybilne.
Niestety po zakupie Suna przez Oracle, kod źródłowy ZFS został zamknięty, w następstwie czego dwie trzecie deweloperów ZFS opuściło Oracle i zawiązało projekt OpenZFS w 2013 roku.
