Z artykułu dowiesz się:
- Kim są Silversi i czym się charakteryzują
- Jak Silversi radzą sobie z technologią
- jest rola Silversów we współczesnym świecie
- Jak radzą sobie Silversi na rynku pracy
- Czy pracodawcy dają im szansę
Kim są Silversi?
Najprościej, to po prostu ludzie po 50. roku życia, ale to bardzo uproszczona definicja. Chodzi o osoby, które pomimo swojego wieku, wciąż są aktywne i pełne energii, chcą czerpać z życia całymi garściami i korzystać z dostępnych możliwości zarówno rozrywki, jak i rozwoju zawodowego. Nie odliczają oni dni do emerytury, a raczej koncentrują się na tym, co jest tu i teraz, zakładając, że praca będzie im towarzyszyć jeszcze przez długie lata. Silversi są ciekawi świata, lubią ryzyko i nie boją się wyzwań. Dużo podróżują i chcą się uczyć nowych rzeczy. Traktują życie jako nieustanną przygodę, czekając z niecierpliwością, co przyniesie im kolejny dzień.
Silversi to nie do końca Seniorzy, chociaż wiek może wskazywać na możliwość utożsamiania tych dwóch pojęć. Tak naprawdę chodzi o różnice w stylu życia i codziennej aktywności. O Seniorach mówi się raczej w kontekście osób 60+, które już dawno zwolniły tempo życia, stawiają na odpoczynek i codzienny spokój, zupełnie inaczej niż Silversi.
Co ciekawe, Silversi chętnie wracają do swoich lat młodości, które wciąż w ich duszy rozbrzmiewają w rytmach rock’n’rolla. Są mocno zakorzenieni w kulturze równouprawnienia, wolności i praw obywatelskich. Właśnie dlatego z taką łatwością przychodzi im akceptacja współczesnego świata.
Wydawać by się mogło, że wszyscy kiedyś będziemy Silversami. Jeśli pod uwagę bralibyśmy tylko wiek, to owszem, większość z nas kiedyś znajdzie się na tym etapie swojego życia. Wiek to jednak tylko jeden z wielu czynników charakteryzujących tę grupę społeczną. Nie każdy 50-latek jest Silversem. Tutaj potrzeba werwy, chęci życia, ciągłego głodu aktywności, atrakcji i nowych przygód. To ludzie, którzy wychodzą poza schematy i powszechnie obowiązujące stereotypy. Udowadniają, że życie może zaczynać się po 50. Nie dają się zaszufladkować i uciekają od obrazu życia 50-latka w fotelu z gazetą w ręku i z dziesiątkami wizyt lekarskich w kalendarzu. Owszem, czasem życie pisze inny scenariusz, niż byśmy tego chcieli, jednak często jest tak, że sami z wiekiem zaczynamy się coraz bardziej skłaniać w kierunku odejścia od towarzyskiego życia. Na szczęście dzieje się tak coraz rzadziej.
Silversi głodni wiedzy. Może technologia to wcale nie problem?
Istnieje przekonanie, że ludzie starsi mają problemy z przyswojeniem nowoczesnych technologii. Tymczasem są oni bardzo aktywni, jeśli chodzi o cyfrową rewolucję. Jak wynika z danych udostępnionych przez portal OLX Praca, aktualnie aż 75% seniorów aktywnie korzysta z Internetu, a połowa z nich robi zakupy online i używa bankowych aplikacji mobilnych. Doskonale rozumieją prawa i zasady obowiązujące we współczesnym świecie. Są świadomi roli robotów w codzienności i na arenie zawodowej, obce nie jest im pojęcie sztucznej inteligencji, a niektórzy nawet potrafią z nią dobrze współpracować. Silversi nie są oderwani od rzeczywistości i nie zatrzymali się w czasach, kiedy telefony komórkowe służyły jedynie do wykonywania i odbierania połączeń, a dokumenty przechowywano wyłącznie w wersji papierowej. Ludzie 50+ są ciekawi nowości, ale co najważniejsze – chcą się uczyć. Wystarczy tylko stworzyć im odpowiednie warunki do edukacji i pomóc w rozwijaniu kompetencji, które są niezbędne lub pomocne na zmieniającym się rynku pracy.
Technologia jest im bliska nie tylko ze względów zawodowych. Silversi wiedzą, że to dzięki niej mogą być bliżej młodszych pokoleń. Pozwala im ona lepiej zrozumieć swoje dzieci i wnuków, którzy też chętniej wchodzą w codzienne relacje ze swoimi rodzicami i dziadkami.
Silversi coraz chętniej podejmują się dodatkowych aktywności. Uczestniczą w zajęciach dodatkowych np. z języków obcych, programowania, gotowania czy obsługi programów do fakturowania, analizy danych czy też wykonywania zestawień finansowych. Niektórzy są aktywni w mediach społecznościowych, a nawet prowadzą swoje kanały na YouTube czy też udzielają się jako influencerzy na Instagramie i TikToku. Dzielą się swoimi pasjami i z dużą otwartością podchodzą do wszelkich sugestii, wskazówek i wsparcia ze strony młodszych pokoleń.
Technologia nie jest dla nich przeszkodą, a szansą, jednak trzeba stworzyć im warunki do jej poznania i nauki. To właśnie jest największy problem – brak możliwości edukacji. Niestety wciąż istnieje przekonanie, że technologia nie jest dla osób starszych, że sobie z nią nie poradzą i nawet nie warto podejmować prób przybliżenia im tego, jak ona funkcjonuje i jak się z nią obchodzić.
Rola społeczna Silversów. Osoby 50+ wcale nie są bierni
To, czy osoby starsze zostaną wykluczone z życia społecznego, zależy głównie od nich samych. Niektórzy po prostu wybierają właśnie taką drogę, wycofują się, nie chcą za bardzo angażować się w kontakty z innymi. Druga grupa to właśnie Silversi, czyli osoby, które robią wszystko, aby nie utracić dotychczasowego pędu życia.
Co ciekawe, ludzi 50+ często traktuje się w kontekście ogromnego kapitału społeczno-ekonomicznego. Mają bardzo duże doświadczenie, z którego chętnie korzystają duże przedsiębiorstwa, a nawet młodsze pokolenia. Ich przewagą jest właśnie doświadczenie, ale też ustabilizowana już sytuacja finansowa. Silversi rzadko działają jedynie w oparciu o emocje. Raczej podejmują świadome decyzje zakupowe i dotyczące kwestii swojego dalszego rozwoju. Odważnie zakładają własne firmy, bazując na swoim dużym bagażu doświadczeń.
Z drugiej strony to często babcie i dziadkowie opiekujący się swoimi wnukami. Są dla nich kierunkowskazami. Nierzadko opowiadają o minionych czasach, wzbudzają podziw i szacunek. Dla ludzie starszych takie relacje są bardzo ważne. Mogą oni poczuć się potrzebni i ważni.
Poza tym Silversi angażują się bardzo w pomoc charytatywną i wolontariat. W ten sposób chcą samym sobie udowodnić, że mają jeszcze odpowiednie warunki, aby pomagać innym. Są przepełnieni empatią, wykazują się wrażliwością na krzywdę innych. To pozwala im niekiedy docenić ich własne zdecydowanie łatwiejsze życie. Silversi nie chcą pozostawać biernymi w żadnej sferze życia. Zależy im, aby działać, robić coś ponad, niż się od nich oczekuje, i wykorzystywać swój potencjał, możliwości, doświadczenie i umiejętności.
Silversi na polskim rynku pracy nie mają łatwo
Silversi nie wyobrażają sobie też życia bez pracy. Nie chodzi jedynie o niezależność, ale również o potrzebę nieustannego rozwoju. Mają bogate doświadczenie, którego brakuje młodemu pokoleniu dopiero startującemu na arenie zawodowej. Doskonale znają branżę i byli świadkami wielu zmian, jakie dokonały się w ostatnich kilkunastu i kilkudziesięciu latach. Ze względu na to, że społeczeństwo się starzeje, że to właśnie ludzie po 50. mogą wypełnić luki na rynku pracy.
Badanie przeprowadzone przez Minds&Roses i OLX Praca wskazuje jednak na duże trudności Silversów na arenie zawodowej. 68% respondentów przyznało, że znalezienie pracy przez osoby starsze jest trudne. Potwierdza to też inne badanie przeprowadzone przez Polski Instytut Ekonomiczny. Pokazało ono, że pracodawcy niechętnie zatrudniają osoby po 50. roku życia. W celu sprawdzenia, jak wygląda sytuacja Silversów na polskim rynku pracy, przeprowadzono eksperyment. Fikcyjne osoby w wieku 28 lat i 52 lata wysyłały swoją kandydaturę do firm poszukujących pracowników. W sumie rozesłano 1260 zgłoszeń w odpowiedzi na 470 ofert pracy. Okazało się, że młodsze osoby były dwukrotnie częściej zapraszane na rozmowy kwalifikacyjne niż osoby starsze. A to jeszcze nie koniec.
Badanie dotyczące silver generation na polskim rynku pracy przeprowadziła również agencja ARC Rynek i Opinia dla serwisu Pracuj.pl. W badaniu udział wzięło 2,1 tys. pełnoletnich Polaków, w tym ponad 420 osób w wieku 55-65 lat. 59% z nich stwierdziło, że osoby w wieku przedemerytalnym są mniej chętniej zatrudniani niż osoby młodsze. Aż 17% przyznało, że osobiście doświadczyło lub też było świadkiem zwolnienia osoby zbliżającej się do przedemerytalnego okresu ochronnego. Zatem Silversi, pomimo że chcą pracować i pozostawać aktywnymi zawodowo, nie mają często na to szansy. Czy to już dyskryminacja…
Pracodawcy muszą czy chcą sięgać po starszych pracowników?
Silversi mają dużą przewagę nad młodszymi pokoleniami – jest to doświadczenie. Pojawia się jednak pewnego rodzaju paradoks. Pracodawcy często szukają ludzi młodych, wykwalifikowanych i z odpowiednimi kompetencjami, którzy mogą dodatkowo pochwalić się bogatym doświadczeniem. To się często jednak gryzie…osoba młoda startująca w zawodzie nie może mieć doświadczenia, musi je dopiero nabyć. Pracodawca mający jednak doświadczonego pracownika w swoim zespole szuka dla niego zastępstwa, sądząc, że jego wiek uniemożliwia mu rozwój jego kompetencji. A to duży błąd…
Prezeska Krajowego Instytutu Gospodarki Senioralnej podkreśla:
Dojrzałe osoby na rynku pracy powinny mieć prawo do tego, aby pozostawać aktywne zawodowo jak najdłużej, jeśli tego chcą. To często są osoby ze zgromadzoną ogromną wiedzą na temat branży, w której przepracowały całe życie, mają rozwinięte kompetencje miękkie i jest wiele pól, gdzie można wykorzystać kapitał tych dojrzałych pracowników. Widziałam na przykład projekt, gdzie pracownicy, którzy mogliby już odejść na emeryturę, byli zatrudnieni w czasowym wymiarze pracy jako osoby wprowadzające nowo zatrudnionych do zakładu pracy i przeprowadzali tzw. onboarding.
Społeczeństwo jest coraz starsze i nic nie wskazuje na to, aby w najbliższym czasie miałoby to się zmienić. Pracodawcy powinni więc większą uwagę poświęcać ludziom wykwalifikowanym i doświadczonym, nie zwracając uwagę na ich wiek. Silversi to ludzie, którzy mają zdecydowanie mniej wygórowane oczekiwania finansowe, są bardziej skłonni do uzgadniania warunków pracy pasujących obu stronom, wykazują chęć nauki i mają już wypracowane pewne standardy. Takich pracowników nie warto jest wykluczać z rynku pracy, a raczej powinno się w nich inwestować czas i pieniądze. W przeciwnym razie w niedalekiej przyszłości może się okazać, że nie będzie miał kto pracować – starsze pokolenie zostanie odsunięte od pracy, a młodsze będzie stanowiło zbyt małą grupę, aby wypełnić luki na rynku.
Silversi chcą i mogą pracować, tylko zwyczajnie nie zawsze mają taką szansę. To jeden z lepszych przykładów, jak łatwo można zmarnować ogromny potencjał drzemiący w doświadczeniu i w nabytych przez lata kompetencjach. Kierowanie się stereotypami, że ludzie po 50. roku życia nie radzą sobie z zaawansowaną technologią, są mniej efektywni i trudniej przychodzi im nabywanie nowych umiejętności wpędza pracodawców w ślepy zaułek. Mało jest takiej „młodzieży”, która tak bardzo chce, jak właśnie Silversi. Demografia wymusza zmiany i teraz jest odpowiedni moment, aby nieco zmienić swoje myślenie. Potem może być już za późno…
