Pierwsze komputery serii ODRA (modele 1001 i 1002) okazały się wadliwe od samego początku, dlatego nigdy nie weszły do regularnej produkcji. Wrocławska fabryka komputerów ELWRO jako pierwszy komputer wypuściła UMC-1, którą skonstruował zespół pracujący pod pieczą prof. Kilińskiego. Wraz ze zmianą dyrektora fabryki ustalono, że produkcja komputerów rozpocznie się na ogromną skalę. To właśnie w 1963 roku wyprodukowano aż 14 komputerów UMC-1, a także rozpoczęto pracę nad własną produkcją komputerów ODRA.

W artykule wymieniono:

Pierwszy sukces

ODRA 1003 była zupełnie nową maszyną, która powstała dzięki wkładowi Thanasisa Kamburelisa i jego zespołu. Ten specjalista od architektury i struktury logicznej skończył matematykę na UWr. a następnie znalazł zatrudnienie w ELWRO. W 1962 r. pracował nad stworzeniem zupełnie nowego komputera, bazując na wcześniejszej nieudanej produkcji ODRY 1001 i 1002. W 1963 r. zarząd fabryki podjął decyzję o kupnie komputera za granicą, by móc pozyskać projekt nowoczesnego sprzętu. Było to trudne do wykonania, w czasie, gdy Zimna Wojna trwała w najlepsze. Ostatecznie udało się zakupić model komputera ZUSE Z 22, z fabryki słynnego twórcy pierwszych komputerów – Konrada Zuse oraz pojawiła się możliwość odbycia stażu przez kilku członków zespołu pracującego nad ODRĄ, w niemieckiej fabryce Kondrada Zusego. To był krok milowy na drodze do stworzenia działającego modelu nowej ODRY.

Prace nad ODRĄ 1003

Język oprogramowania ODRY 1003 był wzorowany na języku MARK III, który wykorzystywano w komputerach brytyjskiej spółki Elliot i na Algolu, języku używanym w niemieckich modelach komputerów ZUSE. Język, który powstał z wymieszania obu ww, języków programowania, nazwano MOST-1. System operacyjny odry opiera się na JAS (Języku Adresów Symbolicznych), który zaprojektował Teodor Mika. W 1964 r. udaje się wyprodukować aż 8 maszyn ODRA 1003.

Specyfikacja ODRY 1003

ODRA 1003 jest pierwszym krajowym komputerem tranzystorowym, w którym wykorzystano polskie tranzystory germanowe TG2 i TG70. Była komputerem szeregowym, tj. mogła wykonywać pojedyncze komendy, które tworzono za pomocą 38-bitowych słów. Wykonywała ok. 500 zadań na sekundę. Wbudowaną pamięcią komputera ODRA 1003 była pamięć bębnowa, od zera wyprodukowana w fabryce komputerów ELWRO, a prace nad jej doskonaleniem trwały aż 3 lata. Pamięć PB-3, ktorą zastosowano w ODRZE 1003, miała pojemność 40 kilobitów i czas odczytu 11 ms. Maszyna ważyła 400 kg. Jeśli wydaje Ci się, że to jest dużo, dla porównania waga UMC-1 to 1500 kg. Jednym słowem, jeśli masz dziś przed oczami lekki notebook, zobacz jak ogromną ewolucję przeszły komputery, w ciągu 71 lat.

Pierwsze zastosowanie ODRY 1003

Pierwszy prototyp ODRY 1003 dostało wojsko, dzięki czemu można było znacznie usprawnić wszelkie topograficzne wyliczenia – czas oczekiwania na wyliczenia topograficzne, dzięki wykorzystaniu ODRY, skrócił się z dwóch miesięcy do dwóch godzin. Następnie, trzy kolejne wyprodukowane maszyny trafiły do: huty „Bobrek”, huty „Łabędy” oraz huty „Kościuszko”, w których testowano jej wytrzymałość na ekstremalnie wysokie temperatury. Co ciekawe, zdała test 35 stopni śpiewająco, o czym nie omieszkała wspomnieć lokalna gazeta, jako o innowacji, która przyspiesza procesy produkcyjne w hutach.

Udany marketing ODRY 1003

Artykuły w lokalnej prasie, rozsławiające możliwości wykorzystania ODRY w hutnictwie, pierwsze próby wykorzystania maszyny do pomocy wojskowej oraz sprytna „reklama” komputera w trakcie pochodu z okazji święta 1-maja sprawiły, że komisja zgodziła się na masową produkcję maszyn. Z 8 wyprodukowanych maszyn, jedna trafiła za granicę, pozostałe do krajowych zakładów. Co ciekawe, koszt wykonania miliona operacji w ODRZE 1003 to 59 zł, podczas gdy w UMC-1 była to kwota 500 zł.

Ostatnią maszynę – ODRĘ 1305 wyłączono 30 kwietnia 2022 r. Ten komputer wykorzystywał Ośrodek Informatyki Dworca PKP w Lublinie. Jak widać, wytrzymałość ODRY była nie do zdarcia. Żywotność obecnego laptopa wynosi średnio 5-7 lat.