Z artykułu dowiesz się:

Łatwo nie jest. Rekrutacja w logistyce to ciężki orzech do zgryzienia

Branża logistyczna zmaga się z niemałymi problemami, jeśli chodzi o zasoby ludzkie. Brakuje pracowników i dotyczy to zarówno tych fizycznych, jak i wykwalifikowanych specjalistów. Logistyka przez długi czas cieszyła się dużym zainteresowaniem. Młodzi ludzie chętnie wybierali ten kierunek studiów, a Ci, którzy już próbowali znaleźć swoje miejsce na rynku pracy, brali na celownik właśnie firmy transportowe. Coś się jednak zmieniło, ponieważ aż 75% firm specjalizujących się w gospodarce magazynowej ma trudności z pozyskaniem pracowników, tak wynika z danych opublikowanych przez Instawork. Braki pracowników logistycznych w Europie są ogromne i wynoszą 1,1 mln pracowników. Polska znajduje się na trzecim miejscu w rankingu krajów, w których te brak są największe. Nasz kraj potrzebuje obecnie 160 tys. ludzi do pracy w branży logistycznej. A jednak problemy z rekrutacją w logistyce są… Czy to nie paradoks?

Aby to zrozumieć, trzeba się zastanowić, jak właściwie jest postrzegana branża logistyczna w obecnych czasach. Niestety nie cieszy się najlepszą opinią, ponieważ tylko 26% pracujących postrzega tę branżę jako atrakcyjną, tak wskazują badania przeprowadzone przez Gi Group Holding. Przeważająca większość kojarzy ją z dużym wysiłkiem fizycznym, co u wykwalifikowanych specjalistów wywołuje pewne obawy – czy naprawdę chcę w takiej branży pracować. Jest to jedna z przyczyn, dlaczego firmy zmagają się z takimi deficytami pracowników i trudno jest im pozyskać nowych.

Okazuje się jednak, że branża logistyczna cieszy się dużym poparciem wśród samych pracowników. 87% z nich jest zadowolonych ze swojej pracy, więc nie myślą o jej zmianie. To może wskazywać na to, że pracownicy z obszaru logistyki rzadziej zmieniają pracodawcę, niż jest to w innych branżach.

Branża logistyczna z każdym kolejny rokiem rośnie w siłę. Jej globalna wartość rynkowa na koniec 2022 roku wyniosła 9 mld USD, a eksperci szacują, że do 2024 roku może się ona zwiększyć nawet do 10 mld USD. Oczywiście ten dynamiczny rozwój mogą hamować deficyty pracowników. Skoro brakuje ludzi do pracy, to trudno będzie zrealizować ten plan. Jeśli chodzi o Polskę, to branża logistyczna odpowiada za 9,3% krajowego PKB. Wszelkie niedobory w kadrach osłabiają więc nie tylko samą branżę, ale też naszą krajową gospodarkę. Należałoby więc traktować ten problem jako jeden z priorytetowych, jeśli chodzi o aspekty gospodarcze.

Dynamiczne zmiany w branży logistycznej

To teraz druga strona medalu. Branża logistyczna jest wyjątkowo podatna na wszelkie zmiany na arenie lokalnej i międzynarodowej. W przeciągu 3 lat, zaczynając od 2020 roku, wielokrotnie była narażona na perturbacje. Zmagała się z ogromnymi problemami, jeśli chodzi o same dostawy, jak też zarządzanie nimi. Nie możemy przecież zapominać, że w czasach pandemii przez kilka miesięcy byliśmy częściowo odcięci od świata. Każdy kraj dbał o własne interesy, stawiając w pierwszym rzędzie priorytetów zdrowie mieszkańców. Mieliśmy wtedy do czynienia z dużym załamaniem w branży logistycznej. Wzrosły ceny kontenerów, były opóźnienia w dostawach, brakowało wielu produktów, a koszty transportu osiągały gigantyczne ceny. Na pewno ten czas pozostawił po sobie mnóstwo znamion, czegoś nas nauczył, ale również wywołał ostrożność u potencjalnych kandydatów, którzy obawiają się, że praca w logistyce nie należy do najstabilniejszych. Znając jednak dane dotyczące braków kadrowych czy też krajowego PKB, wiemy, że są w dużym błędzie.

W międzyczasie był Brexit, który miał ogromny wpływ na obrót towarami. Pojawiły się wzmożone kontrole, Wielka Brytania przynajmniej częściowo zamknęła się na Europę. Oczywiście nie mogła zrezygnować ze współprac dotyczących wymiany towarów, wciąż jest zależna od wielu krajów, jak też one są zależne od niej. Firmy musiały jednak dostosować się do nowych realiów i nauczyć się obowiązujących od tego momentu procedur.

Oliwy do ognia dolała wojna na Ukrainie, która zdemolowała praktycznie globalną gospodarkę. Wiele firm nie pozbierało się jeszcze po jednej katastrofie, a już wymierzone zostały w nią kolejne działa. Zerwanych zostało wiele łańcuchów dostaw, trzeba było szukać nowych, alternatywnych rozwiązań i to możliwie jak najszybciej, aby nie utracić płynności finansowej. Pojawiła się też nowa konkurencja, ponieważ przedsiębiorcy z Ukrainy zaczęli przenosić swoje firmy do Polski. Te 3 ostatnie lata dla branży logistycznej nie były łatwe, ale liczby nie kłamią i nie możemy mówić o jej kryzysie, a więc przeciwnie – wciąż się dynamicznie rozwija.

Branża logistyczna się zmienia, jednak nie można uznać, że nie jest stabilna. Transport i dostawy będą potrzebne zawsze, ewoluuje jedynie sposób ich realizacji. Wzrasta zapotrzebowanie na specjalistów ze znajomością zaawansowanych technologii, a także spedytorów o silnie rozwiniętych umysłach analitycznych.

Konkret w rekrutacji w logistyce. Kawa na ławę już na starcie

Trudno jest to wyjaśnić, ale z jednej strony mamy ogromne braki w kadrach w logistyce, a z drugiej problemy rekrutacyjne firm. Branża się rozwija, ale wciąż jest kojarzona jedynie z pracą fizyczną i nie cieszy się najlepszym wizerunkiem. To na pewno wymaga naprawy.

Rekrutacja w logistyce nie należy więc do najłatwiejszych. Najpierw trzeba się zmierzyć z ostrożnością kandydatów, a potem z ich dużymi wymaganiami. Jest to jednak do zrobienia. Kluczowym momentem jest na pewno zdefiniowanie swoich oczekiwań względem kandydatów. Obecnie są one wyraźnie inne, niż jeszcze kilka lat temu. Na pewno od specjalistów ds. logistyki wymaga się znajomości języków obcych, czasem jest to jeden, a innym razem oczekuje się, że kandydat będzie znał ich co najmniej dwa. Absolutną podstawą jest już znajomość Excela. W branży logistycznej pracuje się na danych. Specjalista musi kontrolować stany magazynowe, zaopatrzenia, import i eksport towarów. Powinien również potrafić analizować dane i wyciągać wnioski. Z racji tego, że pojawiają się nowe technologie, które ułatwiają i przyśpieszają ten proces, to oczekiwania względem kandydatów też się zmieniają – Excel opanowany do perfekcji i znajomość technik wizualizacji danych, a także umiejętność posługiwania się konkretnymi językami programowania, np. Visual Basic – to tylko niektóre z wymagań firm logistycznych. Widzimy więc trend przenikania kompetencji z branży IT do branży logistycznej.

Wszystkie te oczekiwania musisz przedstawić potencjalnym kandydatom. Dzięki temu mają oni nie tylko konkretne punkty odniesienia, do których mogą przypasować swoje kompetencje, ale też mają szansę zmienić swoje postrzeganie branży – aha, ja nie muszę przerzucać ciężkich towarów, a mogę siedzieć za biurkiem, analizować dane i kontrolować procesy dostaw. Nie bój się pisać i mówić o swoich dużych oczekiwaniach. Jednocześnie, jeśli jesteś w stanie czegoś nauczyć nowego pracownika, to również o tym wspomnij. Firmy stawiają na doświadczonych pracowników i bardzo dokładnie to doświadczenie weryfikują, dzięki czemu unikają ryzyka przyjęcia do firmy osoby, która nie posiada takich umiejętności i kwalifikacji, jakie deklarowała. Są jednak przedsiębiorstwa, które wykazują się otwartością na rozwój pracowników. Wymagają zaangażowania i znajomości niektórych zagadnień, ale są gotowe przyuczyć nowych pracowników. Czasem okazuje się to lepszym rozwiązaniem niż zatrudnienie już ukierunkowanego specjalisty o wypracowanych własnych standardach.

O tym, czego oczekujesz i co możesz zaoferować przyszłemu pracownikowi, mów już na starcie i nie owijaj w bawełnę. Nie zapomnij o wynagrodzeniu. Coraz mniej firm w ogłoszeniach pomija ten aspekt (na szczęście). Są jednak jeszcze takie, które uznają to za wiedzę tajemną. To jak ten kandydat ma zdecydować, czy chce w tej firmie pracować czy nie…?

Ok, skoro już jesteśmy przy szczerości, to rekrutacja w logistyce powinna być możliwie jak najbardziej przejrzysta i wszystko, co możesz, przekazuj kandydatom od razu. Dlaczego? Ponieważ mają oni wiele wątpliwości, a Ty po prostu potrzebujesz lojalnych pracowników, którzy nie pożegnają się z Tobą lub Ty z nimi jeszcze przed zakończeniem okresu próbnego. Twoim celem jest uzupełnienie braków w kadrach, a nie ciągłe sprawdzanie i weryfikowanie ludzi, którzy chcą lub muszą pracować w logistyce. Nie ukrywaj, że właśnie jesteście na etapie zmiany systemu operacyjnego i to nieco zaburzyło porządek w firmie. Wspomnij o tym, że wyjazdy służbowe to u Ciebie chleb powszedni. Firma jest duża i kieruje swoją ofertę do klientów klasy premium, więc usługi są droższe niż u konkurencji. Niech kandydaci podejmują decyzje świadomie. Kreuj swoją markę na taką, jaką jest w rzeczywistości. Bądź szczery, jeśli tej szczerości oczekujesz i miej świadomość, że rekrutacja w logistyce to duże wyzwanie. Ludzie do branży podchodzą z dystansem – trzeba jednocześnie ich przekonać, że mogą mylnie ją postrzegać i wykładać karty na stół, czyli pokazywać im w całej okazałości obraz procesu rekrutacji, jak i ich przyszłej pracy.

Niech ta rekrutacja nie trwa wiecznie. W logistyce liczy się czas

Skoro firmy z branży logistycznej potrzebują pracowników, to na pewno aktywnie prowadzą rekrutacje. Jednym udaje się pozyskać pracownika od razu, inni trudzą się miesiącami. Konkurencja jest duża, a chętnych jak na wagę złota. Nie ma więc czasu na długie procesy rekrutacyjne, które ciągną się miesiącami. Wtedy istnieje ryzyko, że kiedy wrócisz do właściwej osoby z odpowiedzią, ona będzie już siedziała za biurkiem w innej firmie.

Jak wynika z badania Grafton Recruitment „Rekruter w świecie decydentów”, rekrutacja trwa średnio 2 miesiące. To zdecydowanie za długo. Jeśli nie chcesz być odprawiony z kwitkiem na zaproszenie kandydata do swojej firmy, to musisz się śpieszyć, oczywiście nie kosztem jakości przeprowadzanego procesu. Jeśli już na początku sformułujesz i przekażesz potencjalnym kandydatom swoje oczekiwania, wymagania, warunki współpracy i swoje możliwości, to jest duża szansa, że zgłoszą się do Ciebie takie osoby, które faktycznie pasują do profilu kandydata. Może być ich mniej, ale to dla Ciebie tylko same korzyści. Masz bazę osób, które znają się na rzeczy, posiadają wszystkie lub większość wymaganych kompetencji i są świadome, czego mogą się spodziewać. Selekcja kandydatów trwa krócej, podobnie jak rozmowy kwalifikacyjne. Poinformuj kandydatów, kiedy mogą oczekiwać odpowiedzi. Z badań wynika, że oczekują oni informacji zwrotnej do tygodnia od rozmowy kwalifikacyjnej. Trzymaj się wyznaczonych zasad i standardów. Nie przedłużaj i nie odkładaj w czasie swojej decyzji. Może Cię ona kosztować utratę cennego pracownika i dodatkową rekrutację.

Branżę logistyczną w ostatnich latach mocno poturbowało. Udowodniła ona jednak, że potrafi trzymać fason nawet pomimo niesprzyjających warunków. Jest niestety niedoceniana przez ludzi poszukujących pracę. Firmy zmagają się z dużymi brakami w ludziach i zastanawiają, jak te luki uzupełnić, przekonując do siebie kandydatów. Może po prostu wystarczy być szczerym, konkretnym i pewnym siebie, stawiać na jakość, a nie ilość, a przy tym maksymalnie skrócić czas rekrutacji, zamiast prowadzić wielotygodniowe rozważania, które skutkują czasem jednym – utratą dobrego pracownika.