Jeszcze przed wybuchem wojny w Ukrainie, tamtejsi specjaliści IT deklarowali chęć zmiany miejsca pracy (ok. 40% badanych powiedziało, że chciałoby pracować w Polsce). Trudno się dziwić, rynek IT w naszym kraju w ciągu ostatnich lat stał się atrakcyjny nie tylko dla rodaków. W związku z obecną inwazją Rosji na Ukrainę, w Polsce przebywa sporo specjalistów IT, którzy mają wystarczające doświadczenie oraz umiejętności, by podjąć legalne zatrudnienie. Czy uda im się wypełnić lukę na rynku deweloperów? W tym artykule dowiesz się, w jaki sposób zatrudnić specjalistę IT z Ukrainy. Pamiętaj, że sytuacja może być zmienna, podajemy zatem zasady, które obowiązują obecnie.

• Programiści z Europy Wschodniej byli poszukiwani przez firmy IT już przed pandemią. Co się zmieniło?
• Jak wyglądają perspektywy europejskiego rynku IT obecnie, w sytuacji wojny w Ukrainie?
• Zatrudnij programistkę z IT od zaraz! Czyli jak wyglądają przepisy dotyczące zatrudniania specjalistów IT z Ukrainy?
• Jak wygląda onboarding programisty z Ukrainy? Na co powinni zwrócić uwagę rekruterzy? Jak podejść do takiego pracownika? Wyjaśniamy
• Czy w Polsce specjaliści IT z Ukrainy mają szansę na rozwój zawodowy? Czy mogą skorzystać z kursów przygotowujących do zawodu programisty?
• Obalamy mity: Branża IT przyjmie wszystkich z otwartymi ramionami, wystarczy mieć niezbędne umiejętności

Specjaliści IT z Europy Wschodniej poszukiwani

Jeszcze w 2021 wiele polskich firm z branży IT rozważało zatrudnienie developerów z Europy Wschodniej. Taka decyzja była spowodowana olbrzymim brakiem specjalistów na rynku. Wg danych z roku 2020 w polskiej branży IT brakuje aż 50.000 developerów, choć jest to mocno szacunkowa liczba. Do najbardziej popularnych języków programowania w Ukrainie zalicza się: Java, Java Script, Python, PHP, C++. Średnie zarobki programisty z Ukrainy wahają się pomiędzy 3-4 tys. dolarów, co w przeliczeniu na polską wypłatę daje 16-17.000 zł miesięcznie.

Wiele osób, które pracują w Ukrainie jako specjaliści IT, świadczy usługi dla amerykańskich firm. Wojna z Rosją, która rozpoczęła się w lutym, spowodowała drastyczną zmianę na ukraińskim rynku IT: natychmiastowe zerwanie kontraktów, masowe ucieczki z kraju, zakłócenie realizacji globalnych projektów. W związku z tym wiele specjalistów IT zmaga się w obecnym momencie nie tylko z kryzysem uchodźstwa, ale także kryzysem braku zatrudnienia.

Obecne perspektywy na polskim i europejskim rynku IT

Co ciekawe, prawie połowę specjalistów IT w Ukrainie stanowią kobiety. To właśnie one głównie emigrują z kraju, w poszukiwaniu bezpiecznej przestrzeni. Obecnie szacuje się, że 70% specjalistów IT w Ukrainie wciąż wykonuje swoją pracę, a 16% programistek pozostaje poza granicami kraju, w tym również w Polsce. Czy to właśnie nasz kraj okaże się Eldorado dla firm IT, które do tej pory miały centrum outsourcingu w Rosji i w Ukrainie? Jest na to spora szansa, biorąc pod uwagę wzrost zapotrzebowania na specjalistów zajmujących się cyberbezpieczeństwem oraz fakt, że ok. 32.000 kobiet developerek znalazło do tej pory schronienie w naszym kraju. O inwestycji w Polsce jak dotychczas myśli też sporo ukraińskich software house’ów, które zostały zmuszone tymczasowo zamknąć swój biznes.

Niektóre firmy IT stacjonujące w Polsce już wdrażają specjalne pakiety relokacyjne dla uchodźczyń i uchodźców z Ukrainy, a także wspierają swoich pracowników, którzy mają w Ukrainie rodziny. Niewątpliwie zatrudnienie wszystkich specjalistów IT, którzy obecnie przebywają w Polsce, pozytywnie wpłynęłoby na gospodarkę kraju – im więcej kapitału uzyskają organizacje IT, tym większą ilość pracowników będą mogli zatrudniać już w niedalekiej przyszłości. Tym, co działa na niekorzyść pracowników z Ukrainy, są polskie przepisy prawne dotyczące ich zatrudnienia. Sprawdź, jak skutecznie zatrudnić specjalistę IT z Ukrainy.

Zatrudnij programistkę z Ukrainy od zaraz!

Jak legalnie zatrudnić pracownika z Ukrainy? Sprawdziliśmy jakie dokumenty powinna mieć osoba uchodźcza z Ukrainy, która chce podjąć zatrudnienie w Polsce (nie tylko w IT). Legalna praca w kraju jest możliwa, jeśli:

• osoba z Ukrainy będzie miała pieczątkę w paszporcie o tym, że przekroczyła granicę polsko-ukraińską po 24.02.2022;
• osoba z Ukrainy złoży w Polsce wniosek o nadanie jej numeru PESEL w ciągu 60 dni od przyjazdu do kraju;
• numer PESEL pozwoli osobie uchodźczej nie tylko na legalne wykonywanie pracy na podstawie umowy o pracę, ale również założenie własnej działalności na takich samych warunkach, jak obywatele Polski;
• pobyt obywateli z Ukrainy w Polsce obecnie jest legalny przez 18 miesięcy od dnia 24.02.2022 i może zostać wydłużony w kolejnych miesiącach. Po tym czasie obywatel Ukrainy może starać się o wizę;
• osoba z Ukrainy, która przekroczyła granicę po 24.02.2022, może zostać zatrudniona, jeśli ma numer PESEL. Nie jest wymagane pozwolenie na zatrudnienie obywatela Ukrainy. Pracodawca ma obowiązek zgłosić pracownika do urzędu pracy przez portal praca.gov w ciągu 14 dni od podjęcia przez niego zatrudnienia;
• wszystkie niezbędne informacje są aktualizowane na bieżąco na stronie https://www.gov.pl/web/ua.

Jakie dane są wymagane przy składaniu wniosku o nadanie numeru PESEL? Sprawdź, jakie dane powinna mieć ze sobą osoba z Ukrainy, która stara się o nadanie numeru PESEL:

• imię (imiona) i nazwisko;
• płeć;
• data urodzenia;
• obywatelstwo;
• seria i numer dokumentu (najczęściej paszportu) lub innego dokumentu, który pozwala na identyfikacje tej osoby, jej tożsamości i obywatelstwa;
• adres stałego zameldowania.

Jak wygląda onboarding pracowników z Ukrainy?

Jeśli chodzi o branżę IT, problem z komunikacją raczej nie istnieje, z racji tego, że są to osoby, które w bardzo dobrym stopniu posługują się językiem angielskim na co dzień. Znajomość języka polskiego nie jest wymagana, ale ze względu na podobieństwo niektórych słów, nie ma większych problemów, by się porozumieć. Jeśli jednak taki problem z komunikacją będzie miał miejsce, można sobie pomóc, korzystając z elektronicznych tłumaczy np. Google Translate. Jak wygląda on boarding pracowników z Ukrainy w firmach IT? Przede wszystkim należy do takich pracowników podejść z dużą dozą empatii i zrozumienia. Obowiązkiem rekruterów jest poznać ich motywację do zmiany pracy, ale także dotychczasowe umiejętności, znane technologie, doświadczenie i oczekiwania, które są indywidualne dla każdego pracownika. W przeciwieństwie do rekrutacji specjalistów w Polsce nie można w tym przypadku mówić o szablonie przeprowadzanych rozmów. W przypadku rekrutacji osób z Ukrainy liczy się czas. Chcą zachować ciągłość zatrudnienia, by utrzymać rodziny, które zostały w kraju.

To, co jest istotne w przypadku zatrudnienia osób z Ukrainy, to nie tylko weryfikacja ich umiejętności, ale także niezbędnych informacji, o tym, gdzie mogą znaleźć stałe miejsce noclegu, otrzymać niezbędną pomoc w postaci produktów pierwszej potrzeby, takich jak: odzież, produkty żywnościowe, produkty higieniczne czy doposażenie domu. Te wszystkie informacje będą dla nich przydatne, bo może się okazać, że szybciej znajdą zatrudnienie niż nocleg. Niektórzy pracodawcy dysponują również pakietem relokacyjnym, który skutecznie rozwiązuje problem z szukaniem mieszkania na wynajem.

Perspektywy dla specjalistów IT z Ukrainy w Polsce

Trudno mówić o stabilnej sytuacji w czasie, gdy za granicami kraju nadal trwa wojna Ukrainy z Rosją, ale jeśli rosnący trend na inwestycje ukraińskich firm w Polsce i krajach Zachodu się utrzyma, będzie można mówić o znacznym rozroście sektora IT, co dla polskiego rynku będzie pewnego rodzaju wybawieniem. Specjaliści IT z Ukrainy mogą wypełnić luki niw tylko w polskim, ale także w europejskim sektorze, choć w samej Europie brakuje łącznie aż 300.000 deweloperów, bazując na danych z 2020 r. Tę lukę wypełnić będzie trudno, choć każda para rąk do pracy w tym przypadku już się przyda.

Jakie jest ryzyko związane z zatrudnieniem programistów z Ukrainy w Polsce? Jeśli mielibyśmy sytuację przedpandemiczną, można by powiedzieć, że ryzykiem byłby niespodziewany powrót do kraju, który oznaczałby przerwanie ciągłości kontraktu. W dobie globalnej cyfryzacji osoba z Ukrainy zatrudniona w Polsce będzie mogła wykonywać swoją dotychczasową pracę z dowolnego miejsca na świecie. Powrót do kraju nie będzie się wiązał z zerwaniem warunków umowy o pracę. W obecnej sytuacji czynniki ryzyka związane z zatrudnieniem osoby z Ukrainy będą identyczne jak przy zatrudnieniu osoby z Polski.

Czy osoby z Ukrainy mogą stanowić zagrożenie dla specjalistów IT z Polski? Obalamy szkodliwe mity

Branża IT jest wiecznie „głodna” nowych specjalistów. Przyjmie każdego, kto potrafi efektywnie programować, niezależnie od narodowości lub miejsca wykonywania pracy. Z tego powodu oferty pracy dla osób z Ukrainy w branży IT nie wiążą się z żadnym zagrożeniem dla osób mieszkających w Polsce, które starają się o posadę w firmie technologicznej. Co więcej, wielu pracowników w branży to efektywne działania, a co za tym idzie, rozwój firmy i owocne współprace z zagranicznymi klientami. Czy można życzyć polskiej branży IT większych sukcesów?

W jaki sposób osoby z Ukrainy mogą się przebranżowić, by podjąć pracę w IT?

Na czas zmiany dotychczasowych kwalifikacji zawodowych, kluczowe będzie stałe zatrudnienie, by mieć środki na opłacenie kursów, szkoleń. Osoby, które myślą o zmianie branży powinny zacząć od oglądania darmowych webinarów i słuchania branżowych podcastów, by osłuchać się z technologicznym słownictwem. Oczywiście, głównie po angielsku, dlatego warto na początku opanować język angielski przynajmniej w stopniu B2 (aby swobodnie rozumieć mowę ze słuchu i móc się płynnie wypowiadać).

Jeśli jednak nie uda się znaleźć pracy, warto zainwestować także w naukę języka polskiego, by jako zarejestrowana osoba bezrobotna w Polsce skorzystać z cyklicznych szkoleń aktywizujących zawodowo. Na późniejszym etapie przydatne mogą być informacje o dotacjach do działalności gospodarczej, zwrotach kosztów dojazdu z miejsca odbywania stażu zawodowego z Urzędu Pracy itd.

Oczywiście, podobnie jak w przypadku każdej osoby, która myśli o zmianie branży, nie można się efektywnie przebranżowić bez wielu samodzielnych ćwiczeń. Zmiana dotychczasowej ścieżki kariery to zawsze długi i trudny proces, w którym wytrwają jedynie zmotywowane i zdeterminowane osoby. Na pocieszenie możemy powtórzyć, że branża IT jest chłonna jak gąbka i przyjmie każdą osobę, która opanowała podstawową wiedzę i umiejętności, niezbędne do wykonywania zawodu programisty lub testera oprogramowania.

Wg prognoz na rok 2022, zainteresowanie pracą w IT będzie wzrastać, szczególnie ze względu na dość niski próg wejścia i atrakcyjne wynagrodzenia na start.