Używanie telefonu komórkowego oznacza zostawianie mnóstwa śladów. Śladów, po których można się o nas dowiedzieć całkiem sporo.

Dane to my

Każdy, kto korzysta ze smartfona, generuje masę danych cyfrowych, które są dostępne dla innych, a dane te dostarczają wskazówek co do osobowości użytkownika. Dla większości ludzi na całym świecie smartfony stały się integralną i nieodzowną częścią ich codziennego życia. Dane cyfrowe, które te urządzenia nieustannie zbierają, są prawdziwą kopalnią złota - nie tylko dla reklamodawców. Są one również bardzo interesujące w innych kontekstach. Na przykład, można się z nich dowiedzieć o cechach osobowości i zachowaniach społecznych ludzi. W badaniu, które pojawia się w czasopiśmie PNAS, zespół naukowców kierowany przez psychologa Markusa Bühnera postanowił ustalić, czy zwykłe dane zbierane biernie przez smartfony (takie jak czasy lub częstotliwości użytkowania) mogą dostarczyć informacji o osobowości użytkowników. Odpowiedź była prosta: zautomatyzowana analiza tych danych umożliwiła wyciągnięcie wniosków na temat osobowości użytkowników, przynajmniej dla większości głównych cech.

Projekt PhoneStudy

Zespół LMU zatrudnił 624 wolontariuszy do projektu PhoneStudy. Uczestnicy zgodzili się wypełnić obszerny kwestionariusz opisujący ich cechy osobowości i zainstalować na swoich telefonach aplikację, która została opracowana specjalnie na potrzeby tego badania. Badanie trwało przez 30 dni. Aplikacja zbierała dane dotyczące wzorców komunikacji, zachowań społecznych i mobilności, a także na przykład tego jakiej muzyki słucha dany użytkownik, jakie aplikacje używa czy jak wygląda używanie przez niego telefonu w określonych porach doby.

Wszystkie dane dotyczące osobowości i korzystania ze smartfonów zostały następnie przeanalizowane za pomocą algorytmów uczenia maszynowego w zakresie rozpoznawania i wyodrębniania wzorców z danych behawioralnych i powiązania tych wzorców z informacjami uzyskanymi z badań osobowości. Zdolność algorytmów do przewidywania cech osobowości użytkowników została następnie sprawdzona krzyżowo na podstawie nowego zestawu danych. Badacze zwrócili tu uwagę, że najwięcej problemów przysporzyło im wstępne przetwarzanie ogromnej ilości zebranych danych i samo szkolenie algorytmów predykcyjnych.

Naukowcy skupili się na pięciu najważniejszych wymiarach osobowości zidentyfikowanych przez psychologów, które umożliwiają im scharakteryzowanie różnic osobowości między jednostkami w sposób kompleksowy. Chodzi tu o: otwartość (gotowość do przyjęcia nowych idei, doświadczeń i wartości), sumienność (niezawodność, punktualność, ambicja i dyscyplina), ekstrawersję (towarzyskość, asertywność, przygód, dynamizm i życzliwość), życzliwość (gotowość do zaufania innym, dobroduszny, wychodzący, zobowiązujący, pomocny) oraz stabilność emocjonalną (pewność siebie, zrównoważenie, pozytywność, samokontrola).

Metodologia badania

Spośród tych 5 wymiarów osobowości wybierano jeden dla każdego użytkownika na podstawie różnych informacji o jego zachowaniu, zebranych z czujników telefonu i jego logów. Te informacje zostały pogrupowane w 6 głównych klas. W sumie oznaczało to 25.347.089 poszczególnych jednostek danych, które musiały być poddane przetwarzaniu. W rezultacie otrzymano wspomniane 6 klas, tj.: zachowanie komunikacyjne i społeczne, słuchanie muzyki, używanie aplikacji, mobilność, ogólna aktywność na telefonie oraz różnice w aktywności dziennej i nocnej. Próbowano także dokonywać ustaleń względem konkretnej osoby nie na podstawie wszystkich zebranych o niej danych ale jakiegoś wycinka tych danych - aby stwierdzić jak dużo informacji jest potrzebne by zachować sensowną przewidywalność zachowania użytkownika.

Badacze stwierdzili, że pozyskane dane pozwoliły na dokonanie ustaleń z podobną dokładnością jak w przypadku platform społeczniościowych.

Wnioski z badań

Analiza wykazała, że algorytm był rzeczywiście w stanie z powodzeniem czerpać większość z tych cech osobowości z informacji dotyczących sposobu używania smartfona. Wyniki badania mają wielką wartość dla naukowców, ponieważ badania tego rodzaju do tej pory opierały się niemal wyłącznie na samoocenie badanych. Takie badanie na podstawie ankiet było wystarczająco wiarygodne na przykład w przewidywaniu poziomu sukcesu zawodowego ale niewiele mówiło o codziennym życiu takiej osoby. Analiza danych ze smartfonów pozwala tymczasem wykroczyć poza skromny zakres informacji, jaki ludzie zdecydują się przekazać badaczom w kwestionariuszu. Dzięki swojemu rozpowszechnieniu i intensywnemu użytkowaniu smartfony są idealnym narzędziem do badania relacji między danymi zgłaszanymi przez badanego a rzeczywistym wzorcem jego zachowania.

Oczywiście to badanie dodatkowo tylko zwiększyło apetyt firm IT na dane z telefonów. Badacze podkreślili, że potencjał zastosowań takich badań (a raczej ich wyników) jest ogromny przez co należy zapewnić, aby wszyscy – a nie tylko wybrani - mogli dzielić się korzyściami oferowanymi przez technologie cyfrowe.