Dobrych wiadomości w 2020 roku nigdy za wiele.
Planowano sprzedaż domeny .org
Organizacje non-profit i organizacje pozarządowe na całym świecie były zszokowane, gdy w listopadzie ubiegłego roku Internet Society (ISOC) ogłosiło, że zgodziło się sprzedać Public Interest Registry - organizację zarządzającą domeną najwyższego poziomu .org – prywatnej firmie Ethos Capital. Przedstawiciele niezliczonych społeczności i organizacji pozarządowych przystąpili do działania, między innymi pisząc list do ISOC i wzywając go do wstrzymania sprzedaży. To, co nastąpiło, było niesamowitym wyrazem solidarności ze strony sektora non-profit wszechczasów.
Cenzurowanie i drożyzna
Organizacje te, z inicjatywy głównie Electronic Frontier Foundation, przez sześć miesięcy przekazywały swoje obawy związane z umową rejestrową z 2019 roku wobec Internet Corporation for Assigned Names and Numbers (ICANN). Umowa ta nadała właścicielowi domeny .org nowe uprawnienia do cenzurowania witryn internetowych organizacji non-profit (umowa podniosła zresztą także obowiązujący od dawna limit cenowy na rejestracje i odnowienia domeny .org).
Umowa rejestrowa przyznała właścicielowi domeny .orguprawnienia do wdrażania procesów zawieszania nazw domen na podstawie zarzutów o „działalność niezgodną z obowiązującym prawem”. Stworzyła nowy punkt nacisku, który represyjne rządy czy korporacje mogłyby wykorzystać do uciszenia swoich krytyków bez przechodzenia czasochłonnej drogi sądowej. Takie rozwiązania zaalarmowały organizacje non-profit i pozarządowe, zwłaszcza te, które działają w – powiedzmy – mniej cywilizowanych państwach lub też często krytykują duże firmy.
Podczas tego sześciomiesięcznego procesu poruszania się po labiryntowej strukturze decyzyjnej ICANN organizacje non-profit nie przewidziały jednak, że ISOC wkrótce będzie sprzedawać PIR. Z dodatkowym problemem w postaci przekazania domeny .org prywatnej firmie obawy przed cenzurą i podwyższaniem cen stały się jeszcze bardziej namacalne dla podmiotów, dla których ta domena została utworzona. Prawo do korzystania z domeny .org zostało oto przekazane firmie nastawionej na zysk, której podstawowym obowiązkiem było zarabianie pieniędzy dla inwestorów.
Nadzór ze strony organizacji non-profit zawsze był istotą domeny .org.
Kiedy ISOC rywalizowało w 2002 roku o kontrakt na zarządzanie domenami najwyższego poziomu, organizacja ta wykorzystywała swój status non-profit jako główną zaletę. Dlatego też teraz organizacje pozarządowe zaczęły zwracać uwagę na sprzedaż domeny .org i zagrożenie, jakie taka transakcja stwarza dla wolności wypowiedzi w Internecie organizacji non-profit. Do końca 2019 roku list powstały z inicjatywy Electronic Frontier Foundation podpisało ponad 500 organizacji i 18.000 osób, w tym tak znane nazwy jak Greenpeace, Consumer Reports, Oxfam czy YMCA. W tym samym czasie zaczęły pojawiać się pytania o to, czy Ethos Capital mógłby osiągnąć zysk bez drastycznych zmian w polityce .org.
Na początku 2020 roku Ethos Capital zapłacił 1,135 miliarda dolarów za domenę .org, z czego prawie jedna trzecia została sfinansowana z pożyczki. Bez względu na to, jak dobre intencje miałby Ethos, nacisk na sprzedaż „cenzury jako usługi” byłby zgodny z zobowiązaniem Ethosa do generowania zysków dla inwestorów. Obawy sektora były uzasadnione: już w 2016 roku rejestrator domen Donuts zawarł przecież umowę z Motion Picture Association aby przyspieszyć zawieszenie domen, które zdaniem MPA naruszają prawa autorskie członków. Można zapytać, czy PIR zaangażowałby się w podobne praktyki pod przewodnictwem współzałożyciela Donuts, Jonathona Nevetta.
Potem były protesty organizacji pod siedzibą ICANN w Los Angeles a Amnesty International zorganizowała konferencję prasową na Światowym Forum Ekonomicznym. To zwróciło uwagę prokuratora generalnego Kalifornii Xaviera Becerry, który napisał do ICANN z prośbą o kluczowe informacje na temat sprzedaży.
Mur zaczął pękać
Uznając, że jest gorąco, Ethos Capital i PIR pośpiesznie próbowali budować jakieś porozumienie z sektorem non-profit. Ethos podjął próbę zwołania tajnego spotkania z liderami sektora pozarządowego w lutym, po czym nagle je odwołał. Następnie Ethos ogłosił, że dobrowolnie ograniczy wzrost cen rejestracji i odnowień domeny .irgoraz ustanowi „radę zarządzającą”. Proponowana „Rada ds. Zarządzania” nie zapewniłaby jednak ochrony interesów społeczności pozarządowej, nie byłaby niezależna. Nawet obietnica Ethosa dotycząca ograniczenia podwyżek opłat była raczej pusta: gdyby Ethos podniósł opłaty zgodnie z proponowanymi przepisami, cena rejestracji domeny .org podwoiłaby się w ciągu ośmiu lat. Po tych ośmiu latach nie byłoby żadnych ograniczeń w podwyższaniu cen.
Sprawdź oferty pracy na TeamQuest
Debata na temat domeny .org osiągnęła punkt kulminacyjny w chwili, gdy COVID-19 stawał się światowym kryzysem. Sytuacje nadzwyczajne, takie jak ten, mają miejsce, gdy świat w największym stopniu polega na organizacjach non-profit i pozarządowych. Kryzys pokazał, że społeczność organizacji pozarządowych nie potrzebuje wyszukanych „produktów i usług” z rejestru domen: potrzebuje prostej, niezawodnej i nudnej usługi. Ci sami członkowie Kongresu, którzy przyglądali się sprzedaży domeny .org, napisali bardziej konkretny list do ICANN w marcu, wyraźnie zauważając, że nie ma możliwości, aby Ethos Capital mógł zarobić na swojej inwestycji bez dokonywania poważnych zmian kosztem użytkowników .org.
Wreszcie w kwietniu zarząd ICANN odrzucił przeniesienie własności domeny .org. Domena .ORG jest na razie bezpieczna – dzięki m.in. 27 183 osobom i 871 organizacjom, które podpisały list inicjujący sprzeciw wobec komercjalizacji tej TLD.
